رفتن به محتوای اصلی

افلاطون‌گرائی در نزاع هیلبرت و براور

دومی آن را هم عرض کنم؛ نزاعی شد در این‌که براور[1] خواست شهودگرائی را در فلسفه ریاضی بیاورد. واژه‌ی « Intuitionism» که براور به کاربرده، این واژه را خراب کرده. خُب بین او با کسی که بالاترین ضربه را از این فضاها خورده بود -یعنی هیلبرت- مناظره شد. جمله او معروف است؛ هیلبرت به براور گفت بی‌خودی زحمت نکش، آن فردوس و بهشتی که کانتور برای ما آفرید -  می‌گوید «create» یعنی خلق کرد اما من می‌گویم کجا خلق کرد؟! بلکه تنها پرده برداشت و به شما نشان داد، اما او می‌گوید خلق کرد؛ کانتور که خلق نکرد؛ واضح و آشکار است- احدی قادر نیست درِ آن را بر ما ببندد. درست هم می‌گوید. یعنی چه؟ یعنی وقتی چشم ریاضی‌دان یک چیزی را می‌بیند، می‌گوید دیدم. حالا مدام تلاش کن و بالا و پایین بیا. ما دیدیم که این هست؛ این فردوس هست. این هم تجربه دوم است؛ که ببینید دیدن این قدر مهم است. می‌گوید تو برو بحثت را بکن، اما احدی قادر نیست درِ آن را ببندد.


[1]https://en.wikipedia.org/wiki/Brouwer%E2%80%93Hilbert_controversy

https://fa.wikipedia.org/wiki/جدال_براؤر_و_هیلبرت/https://fa.wikipedia.org/wiki