عدم امکان تحقق هوش مصنوعی عمومی خودآگاه در کامپیوترهای سیلیکون پایه

رباتی را فرض بگیرید که با هوش مصنوعی عمومی (General Artificial intelligence) کار می‌کند. البته مباحث فلسفی آن بماند. قبلاً عرض کرده‌ام و بعداً هم ان شاء الله بیشتر صحبت می‌کنیم؛ آیا هوش عمومی مصنوعی ممکن هست یا نه؟ جلوترها عرض کره بودم که دو نگاه است: نگاه فلسفی به هوش عمومی؛ قبلاً مباحثه کرده‌ایم و با ضمانت طلبگی عرض می‌کنم که نسبت به مباحث فلسفی، بشر نمی‌تواند با این کامپیوترهای دیجیتال به آن برسد. حالا در کامپیوترهایی که بعداً با کوانتوم و با چیزهای دیگر می‌آید که چند فرض هم دارد، فعلاً با آن‌ها کار نداریم. فعلاً با این عصر دیجیتال و سیلیکون پایه، واضح و آشکار است که در سؤال فلسفی، بشر نمی‌تواند با این کامپیوترهایی که روی آن نرم‌افزار اجراء می‌شود به آن برسد. یعنی یک زبان سطح بالا دارید که چاره‌ای ندارید آن زبان را به زبان سطح پایین ماشین ببرید و بعد پردازش کنید. غیر از این چاره‌ای نداریم. در این‌چنین فضایی هرگز هوش مصنوعی عمومی اتفاق نمی­افتد. اتاق چینی سِرِل (Chinese Room) اگر درست تقریر شود، مطلب درستی است. او تعبیر به هوش قوی می‌کرد. اتاق چینی را که سرل (Searle)، برای هوش قوی مثال می‌زند، می‌بینید برای آن جوابی ندارند و نخواهند داشت. البته به آن معنایی که منظور او بود؛ یعنی «آگاهی». عده‌ای با حرف او مقابله کردند و خواستند به «آگاهی» هم برسند. عرض من این است که روی نسل فعلی از کامپیوترهای دیجیتالی ممکن نیست. قبلاً بحث‌های علمی آن را از چند جهت انجام داده‌ایم. قبل از کرونا هم مقاله فرگه را که بحث کردیم، دقیقاً این مطالب را ثابت می‌کند. همچنین مسائل افلاطون گرایی در آنالیز.

جلوتر عرض کرده‌ام در وضوح مسائل متافیزیکی نزد کل بشر، امروزه خلأ تحقیقی نداریم، بلکه خلأ تبیین داریم. اگر هم عقب بیافتد به گردن ما است. یعنی خلأ تبیین این است که زمینه‌اش فراهم است؛ آنالیز ریاضی که در زمان ما پیشرفت بالایی دارد، تنها نیاز به این است که شما از آن استفاده کنید و تبیین کنید. و لذا با مسائل تبیینی که قبلاً عرض کرده بودم؛ با مسائلی که فرگه در [مقاله]  اندیشه می‌گفت و چند مطلب دیگر…؛ اگر یک ماشین در عصر دیجیتال تست تورینگ را هم پشت سر بگذارد و هیچ مشکلی هم نداشته باشد، (هیچ مشکلی نیست و دلتان از این‌جهت جمع باشد که لا یقف است؛ نمی‌دانم چرا دغدغه می‌کنند؟! در این‌که یک ماشینی بخواهد تست تورینگ را برای رفتارگرائی پشت سر بگذارد، ذهن من اصلاً مشکلی ندارد و حد یقف ندارد. هوش عمومی به‌معنای رفتار گرائی به‌راحتی می‌تواند. گمان من این است که می‌شود و اصلاً مبهم نیست.) ولی صحبت سر این است که هوش عمومی به‌معنای خودآگاهی و ذهن باشد؛ این‌ها را نمی‌تواند. تا زمانی‌که عصر دیجیتال است، نمی‌شود. آن‌هایی هم که در عصرهای بعدی می‌آید -زیست رایانه و کوانتوم رایانه- زمانی‌که بیت‌ها به کیوبیت (Qubit) تبدیل شود…؛ امروز زمان بیت است و در آینده کامپیوترها کیوبیت می‌شوند؛ کوانتوم بیت (Quantum bit). آن زمان دو-سه گزینه دارد؛ این‌که آیا ممکن است یا نه، عرض می‌کنم.

فعلاً در محل نزاع خودمان فرض می‌گیریم که یک ربات است با هوش عمومی رفتارگرایانه، یعنی به نعبیری کاملاً تست تورینگ را پشت سر می‌گذارد. تست تورینگ یعنی اگر دو نفر باشند که یکی از آن‌ها ربات باشد و دیگری انسان، و اصلاً معلوم نباشند، انسان‌های متعددی هم باشند نمی فهمند کدام یک از این‌ها انسان است و کدام یک از آن‌ها ماشین است. از نظر رفتارگرائی هم یک امر ممکنی است. قطع نظر از مباحث فلسفی.

شاگرد: هنوز نرسیده‌اند.

استاد: نرسیده‌اند. اما چرا می‌گویند نمی‌رسند؟!