نظریه تکامل برزخی در ماده برزخی
{00:27:35}
شاگرد: این پایه‌ها غیر از خود آگاهی است؟
استاد: بله.
شاگرد: این‌ها جایی است که آن خودآگاهی تجلی پیدا می‌کند؟
استاد: بله. یعنی خود آن پایه…؛ به تعبیر مرحوم آقای شاه آبادی در رشحات البحار می‌فرمودند که ما دو جور ماده داریم: ماده عنصری ناسوتی؛ ماده برزخی. من در هیچ کجای دیگر ندیده‌ام و فقط در کتاب ایشان است. برای این‌که تکامل برزخی را توجیه کنند، ایشان سراغ ماده برزخی رفتند.
استاد در درس اسفار می‌فرمودند: حکماء سراپا گیر هستند که تکامل برزخی را قبول دارند، اما نمی‌دانند چطور آن را توجیه کنند. ایشان می‌فرمودند: خُب مرحوم آقای شاه آبادی آن را با ماده برزخی حل کردند؛ ماده را آورده‌اند تا تکامل و حرکت تکاملی را در برزخ تصحیح کنند.
علی ای حال آن بنیه‌ها، ماده برزخی هستند. ماده برزخی، سبب ظهور هوش و آگاهی و تجلیات فوق او در این بستر و ظرف برزخی می‌شود. پس این‌ها طیف وسیعی است و ما هر وقت بحث کرده‌ایم، منکر این نیستیم و سر جایش این‌ها درست است که پایه‌هایی هستند در ظرف خودش برای ظهور آگاهی و هوش در همان موطن و باید هم بحث‌های مختص خودش صورت بگیرد. کسانی که الآن می‌خواهند برنامه‌نویسی کنند و هوش مصنوعی را با درجه‌ای از آگاهی به ظهور بیاورند، نمی‌توانند آن پایه‌ها را درست کنند. آن پایه‌ها برای عالم دیگری است؛ برای خودش دستگاه دیگری است و بحث خودش را دارد. اما ما که فعلاً بحث می‌کنیم، مقصود ما پایه‌های فیزیکی است که باید حوزه‌های آن معلوم باشد.