معنای لغوی قصد
در این محدوده در یک چیزی وارد شدیم که به هوش مربوط میشد و آن مسأله قصد بود. قصد برای هوش مصنوعی هست یا نیست؟ میتواند محقق شود یا نه؟ خودآگاهی، فهم، قصد. در قتل عمد، عمد نیاز است؛ یا قصد نیاز است. در [فرهنگ] لغت های عربی «نیت» و «قصد» و «عمد» میگوییم، من یک نگاهی کردم. نوعاً در همه این موارد روح معنای حالت استقامت و کوتاهترین فاصله دخالت دارد. جالب است. خود عمد هم همینطور است. ابن فارس میگوید عمد همان استقامتی است که یا منتسب است یا نه، بهصورت مروری است. کجا میگوییم «قاصد»؟ «سفرا قاصدا» و امثال آن؛ درجایی استکه معلوم میشود کوتاهترین راه را انتخاب کرده. «الهائم علی وجهه»؛ کسی است که نقطهای را معین نکرده؛ مدام دور میگردد تا برسد. ممکن است چند دور بزند تا برسد. اما «قاصد» به این صورت نیست. میگویند کوتاهترین فاصله بین دو نقطه، خط مستقیم است. نیت هم همین طور است؛ از خانهای به خانه دیگر رفتن است. وقتی شما میخواهید از یک خانه به خانه دیگر منتقل شوید، همه شهر را دور نمیزنید. بلکه کوتاهترین فاصله را بین دو نقطه انتخاب میکنید. علی ای حال قصد که میگویند منظور همین است. یعنی کوتاهترین راه را انتخاب کردن. اینها لازم قصدی است که به معنای نیت است. «وَلَٰكِن مَّا تَعَمَّدَتۡ قُلُوبُكُم»[1]؛ در این جا عمدی است که ما الآن به دنبال آن هستیم؛ یک کاری را عمداً انجام بدهیم.
[1] الاحزاب ۵