عدم تحقق حرکت جوهری در سخت‌افزارهای فعلی
در بحث جسمانیة الحدوث هم چندین سال قبل بحث کردیم. اگر جسمانیة الحدوث به‌معنای نفی مطلق پیشینه باشد، قبول نیست و پیشتر عرض کرده بودیم. بله، به یک معنا در آن شأنی از تجرد که جسمانیة الحدوث با حرکت جوهری صورت می‌گیرد، حرفی نیست. کما این‌که الآن در بعضی از مقالات دیدم که می‌گویند روی مبنای جسمانیة الحدوث می‌خواهند هوش مصنوعی را پیش ببرند. و حال این‌که معلوم باشد، هر کسی در اینجا فکر می‌کند، قوام جسمانیة الحدوث بودن روح روی مبنای حکمت متعالیه، حرکت جوهریِ خود بستر است، و حال این‌که در سخت‌افزار فعلی و در کامپیوترهای دیجیتال عصر ما، حرکت جوهری نداریم. بله، اگر یک وقتی که متن سخت‌افزار ما آن حرکت جوهری اشتدادی که مقصود صاحب اسفار است را تأمین کند، آن وقت این را مطرح می‌کنیم و می‌گوییم الآن آن حرکت جوهری اشتدادی منظور صاحب اسفار را در متن سخت افزارمان داریم، حالا بحث می‌کنیم. و الا ما دامی که سخت‌افزارهای امروزی هست، چنین چیزی محال است که بگوییم می‌خواهیم آن جسمانیة الحدوث را بیاوریم؛ چنین چیزی نیست. مسأله پایه‌محور، مسأله دیگری است و جسمانیة الحدوث بودن هم بحث دیگری است؛ تفاوت این‌ها باید معلوم باشد.