استفاده از معنای «حرف» برای تبیین روایت « ان تقرأ علی حرف واحد»

 

حالا که این‌طور شد بیاییم به تناسب حکم و موضوع از آن استفاده کنیم. وقتی در مقام این است که شما می‌خواهید یک کلام را ایجاد کنید و بخوانید -تقرأ‌- وقتی می‌گوییم توسعه به این است که بر هفت فضا و هفت ناحیه خوانده شود، معنای آن چه می‌شود؟ البته هفت ناحیه به‌معنای نازل شدن نیست. ما فعلاً کاری با نزول نداریم. شما می‌خواهید بخوانید. پس بر هفت نوع بخوان. بر هفت جانب. بر هفت وجه. چطور می‌شود یک چیز را بر هفت وجه بخوانید؟ شما بفرمایید.

شاگرد: وجه های مختلفی را می‌توان به دست آورد. ترتیل خواندن، لهجه و… .

استاد: بله، به لهجات مختلف، به تحقیق و ترتیل و … که همه آن‌ها خوب است. اما با «وسّع» چطور جور است؟

شاگرد: با لهجه و لغت عرب تناسب دارد. چون هر کدام از آن‌ها یک جور می‌خوانند.

استاد: این هایی که شما می‌گویید برای لاحن خوب است. لاحن را سر و سامان می‌دهد. یعنی کسانی که نمی‌توانند درست بخوانند، «وسّع». بخوانند و بر آن‌ها سخت نگیرید.

شاگرد: می‌تواند لحن هم باشد. ظاهراً لهجه با لحن تفاوت دارد. هفت جور گویش است که هیچ‌کدام از آن‌ها غلط نیست.

استاد: بله، مثل « حتی حین » که معروف است که ابن مسعود می خواند: «عتی حین» که عمر او را مواخذه کرد و گفت به لغت قریش بخوان. نه به لغت دیگر. ولی او سند داشت. حرف او را هم رد کرده‌اند. گفته‌اند بی خود گفته‌اند. چون همین ابن مسعود «حتی» را در جاهای دیگر «حتی» می‌خواند. در خصوص اینجا «عتی» خوانده.