اختلاف مصاحف عثمانی در «وَلَا يَخَافُ عُقبَهَا»، شاهدی بر اختلاف آن‌ها برای تحمل قرائات

 

قبل از آن یک مثال فقهی را عرض کنم. یکی از سوره هایی که رسم المصاحف در آن مختلف است، و مورد ابتلاء فقهی است ولو به حکم ندبی، ولی حکم ندبی‌ای است که مسلمانان از آن استقبال می‌کنند، به دنبالش می‌روند. مرتب هر سال آن را تکرار می‌کنند. آن چه چیزی است؟ نماز عید است. نماز عیدین را چه کسی است از رسانه‌ها نشنیده باشد؟! به گمانم در صد امامی که نماز عید می‌خوانند نود درصدشان سوره «والشمس» را می‌خوانند. یعنی به جای آن «انا انزلناه» نمی‌خواند. همانی را که مرسوم و مستحب است می‌خواند. در کتب فقهی، هم روایت داریم و هم فتوای اصحاب است بر این‌که مستحب است در نماز عیدین سوره شمس را بخوانید. خُب این یکی از موارد اختلاف الامصار است. یعنی در آخر کار می‌رسید به «وَلَا يَخَافُ عُقۡبَٰهَا»[1] یا «فلا یخاف عقبها»؟ در مصاحف عراق «ولا» بوده و در مصاحف مدینه و شام «فلا» بوده. این یکی از آن موارد است. حالا سؤال حوزوی من این است: امری که استحباب شرعی دارد و محل ابتلای عموم مسلمانان است، و امامان جماعت در نمازهای عید می‌خوانند، آن هم با صدای رسا، خُب «فلا» می‌خوانند یا «ولا»؟ کدام یک از این‌ها است؟ چون دو مصحف بوده هر کدام در محل خودشان بوده، و هر کدام قرائت مستند داشتند و مناسب همان می‌خواندند. مشکلی نبوده که «فلا» بخوانند و یا «و لا».

من بعضی از عبارات را می‌خوانم. جالب است. صبغه فقهی آن نزد من مهم‌تر است. یک چیزی است که زمینه اش بوده که بگویند سوره «والشمس» را که در نماز عید می‌خوانید نباید «ولا» یا «فلا» بخوانید. درحالی‌که اصلاً چنین چیزی گفته نشده. اصلاً ذکری از آن نشده است. خُب حالا ببینید. در این مواردی‌که گفته‌اند، دارد:

[1] الشمس ١۵