گام دوم: حروف مقطعه و جهت کیفی تکوین

 

 اساس قرآن کریم که به تعبیر ابو فاخته[1] ام الکتاب است-که یک روز دیگر عرض کردم حرف او در کل کتب تفاسیر مظلوم بوده- محور دوم بحث می‌شود. یعنی ما ببینیم ام الکتاب بودن حروف مقطعه یعنی چه. از بیانات خود اولیاء خدا و کسانی که این مطلب را برای ما گفته‌اند و ادعایی که قرآن کریم دارد؛ در یک کلمه عرض ما در آن جا این بود: تکوین دو حیث دارد؛ حیث کمی و کیفی. حروف مقطعه که ام الکتاب هستند، متکفل جهت کیفی کار هستند که آن جهت کیفی، بازگشت مرکبات به بسائط بود. وقتی به‌خوبی در نظامی که مرکبات دارند دقیق می‌شوید به بسائط بر می‌گردند. مثال ساده آن هم که ائمه فرمودند این بود: زبانِ به این گستردگی که همه با آن حرف می‌زنند و همه هم با آن مانوس هستند، وقتی در آن دقیق می‌شوید می‌بینید مثلاً یک ساعت حرف من به جملات بر می‌گردد. جملات به کلمات بر می‌گردد و کلمات به حروف. این حروف هستند که این الفاظ را تشکیل داده‌اند از حیثی که بدنه نشانه برای تفاهم است. معانی هم که دستگاه دیگری دارد.

بنابراین در بخش دوم رابطه حروف مقطعه از خود قرآن کریم، مرجعیت و ام بودن آن‌ها برای کل قرآن کریم است.

[1]تفسير الطبري = جامع البيان ط هجر (۵/ ۲۰۱)؛ عن أبي فاختة، أنه قال في هذه الآية: {منه آيات محكمات هن أم الكتاب} [آل عمران: ۷] قال: «أم الكتاب فواتح السور منها يستخرج القرآن» {الم ذلك الكتاب} [البقرة: 2] «منها استخرجت البقرة» ، و {الم الله لا إله إلا هو} [آل عمران: 1] «منها استخرجت آل عمران»