مرور اجمالی ده مقام در کتاب مفتاح الکرامه
من این ده مورد را سریع بخوانیم تا بحث‌های خوبی که در تواتر هست را عرض کنم. ان شالله!
«إذا عرفت هذا فاعلم أنّ الکلام یقع فی مقامات عشرة»؛ مرحوم صاحب مفتاح الکرامه ده مقام را فرموده‌اند. مباحث آن می‌آید. اگر عمری بود بعداً با تفصیل بیشتر ده مورد می‌آید. لذا الآن عبارت را سریع می‌خوانم تا در ذهن شریفتان بیاید.
«الأوّل: فی سبب اشتهار السبعة مع أنّ الرواة کثیرون»؛ چرا می‌گوییم قراء سبع؟ این سبع از کجا آمده؟ با این‌که روات خیلی زیاد بودند.
«الثانی: هل المراد بتواترها تواترها إلی أربابها»؛ ارباب سبع نافع، عاصم و قراء سبع هستند،«أم إلی الشارع؟»؛ قراء کاره ای نیستند، بلکه این قرائات تا معدن وحی متواتر هستند؟
«الثالث: هل هی متواترة بمعنی أنّ کلّ حرف منها متواتر أم بمعنی حصر المتواتر فیها؟»؛ فرمایش شهید ثانی در دفع یک اشکال است. آیا تک‌تک این قرائات متواتر است؟ یا فعلاً متواتر محصور در هفت تا است؟
«الرابع: علی القول بعدم تواترها إلی الشارع هل یقدح ذلک فی الاعتماد علیها أم لا»؛ چون متواتر نیست آیا ما می‌توانیم بر آن اعتماد کنیم یا نه؟
الخامس: ما الدلیل علی وجوب الاقتصار علیها؟السادس: هل هذه القراءات هی الأحرف السبعة التی ورد بها خبر حمّاد بن عثمان أم لا؟السابع: هل یشترط فیها موافقة أهل النحو أو الأقیس عندهم أو الأشهر و الأفشی فی اللغة أم لا؟ بل العمل علی الأثبت فی الأثر و الأصحّ فی النقل؟الثامن: هل یشترط تواتر المادّة الجوهریة فقط و هی التی تختلف خطوط القرآن و معناه بها؟ أم هی و الهیئة المخصوصة سواء کانت لا تختلف الخطوط و المعنی بها کالمدّ و الإمالة أو یختلف المعنی و لا یختلف الخطّ ک «ملک یوم الدین» بصیغة الماضی مثلًا و یعبدمبنیاً للمفعول أو یختلف الخطّ و لا یختلف المعنی ک «یخدعون و یخادعون» أم لا یشترط تواتر الهیئة المخصوصة بأقسامها أم یشترط تواتر بعض الأقسام دون بعض؟التاسع: ما حال القراءتین المختلفتین اللتینیقضیاختلافهما إلی الاختلاف فی الحکم؟العاشر: هل الشاذّ منها کأخبار الأحاد (کخبر الواحد خ ل) أم لا؟[1]
«الخامس: ما الدلیل علی وجوب الاقتصار علیها؟»؛ چرا نمی‌توانیم بیش از هفت قرائت را پی جویی کنیم؟
[1]همان۲۱۳