نفی ماهیت و نفس الامریت از خداوند متعال
مطلب دیگری را هم عرض کنم که به ذهنم مناسب است. از مطالبی که در معارف بسیار مهم است، این است که خدای متعال طبیعت ندارد. خدای متعال ماهیت ندارد. نفس‌الامریت به‌معنای موطن روابط و این‌که روابط برقرار کند، ندارد. در همین کتاب شریف بود. حضرت فرمودند: خصوصیت خداوند متعال این است که همه چیز را جفت قرار داده است.
«والله تبارك وتعالى فرد واحد لا ثاني معه يقيمه ولا يعضده ولا يمسكه والخلق يمسك بعضه بعضا بإذن الله ومشيته»[1].
«واللّه تبارك وتعالى فرد واحد لا ثاني معه»؛ در رتبه‌ی او اصلاً ممکن نیست. نه این‌که وجودا ممکن نیست، بلکه در رتبه‌ی او فرض ثانی معنا ندارد. «يقيمه ولا يعضده ولا يمسكه».
«والخلق»؛ خلق، یکی به‌معنای موجود و یکی هم به همین معنای اشاری که صحبت شد. «الخلق» یعنی هر چه که نفس الامریت دارد و حق است و مسبوقیت دارد. «الیه یرجع الامر».
«يمسك بعضه بعضاً»؛ اصلاً یک‌دیگر را نگه می‌دارند و لذا تنها کسی که چیزی نیست او را نگه دارد و تقویم کند، خدای متعال است.
[1]. شیخ صدوق، التّوحيد، ج ۱، ص ۴۳۹.