لا تحويه الأماكن لعظمته ، ولا تذرعه المقادير لجلاله ، ولا تقطعه المقائيس لكبريائه

 

خُب، حالا عبارت بعدی را بخوانیم. حضرت علیه السلام فرمودند:

«لا تحويه الأماكن لعظمته ، ولا تذرعه المقادير لجلاله ، ولا تقطعه المقایيس لكبريائه»[1].

این فرمایشات حضرت علیه السلام، سرا پا، بلاغت است. تقطیعات سه‌تایی است. سه جمله‌ی قبل با وزان خودش یک مطلبی را فرمودند. «محرّم» با سه جمله مترتب. الآن دوباره سه جمله‌ای را می‌گویند که نزدیک هم هستند با زیباترین فرق‌هایی که ممکن است برخی از آن‌ها را درک کنیم.

«لا تحويه الأماكن»: مکان‌ها نمی‌تواند خدا را در بر بگیرد. حاوی خداوند شود، «لعظمته»؛ به‌خاطر عظمت خدای متعال «و لا تذرعه المقادير لجلاله»؛ ذرع، وسیله‌ی اندازه‌گیری است. می‌گویند: پنج ذرع است. «تذرعه» یعنی اندازه‌گیری کردن. «مقادیر»، مقدار، اسم آلت است. آن مقادیر نمی‌توانند خداوند را اندازه‌گیری کنند. چرا؟؛ «لجلاله»؛ به‌خاطر جلال و عظمت او «و لا تقطعه المقایيس»؛ قطع کردن، پیمودن است. مثل «قطع الطریق»، این هم قطع المقاییس است. مقاییس، وسائل و مقدارهای اندازه‌گیری است. مقیاس‌های اندازه‌گیری نمی‌تواند او را پیمایش کند، چرا؟؛ «لكبريائه»؛ به‌خاطر کبریا و عظمت و جلال او. این حاصل و خلاصه‌ی این سه جمله است. حالا برگردیم راجع به تک‌تک هر کدام بحث کنیم.

[1]. همان.