مسبوقیت وجود امکانی نسبت به ماهیت

 

شاگرد: جعل ماهیت یعنی در مقام علم … .

استاد: یعنی جعل مناسب خودش است.

شاگرد: «لا تناله ید الجعل» فقط جعل وجودی را می‌گیرد و الا جعل وجودی آن … .

استاد: بله، آن حرف درستی است که ماهیت دون الجعل است؛ در آن موطنی که مقصودمان است. می‌گویند حقیقتش دون جعل است، فوق جعل است، این‌ها مطالبی است که در حد خودش صحیح است. اما این منافاتی ندارد که ماهیت وجود مجعول امکانی که دون او است، عین ثابت و ماهیتی باشد که باید آن وجود امکانی از مسیر او ظهور کند. به عبارت دیگر تأخر مطلق ماهیت از وجود امکانی، امری نامعقول است. چرا؟؛ چون وجود امکانی، یک وجود محدودی است که می‌خواهد ظهور پیدا بکند. حتماً مبدأیی می‌خواهد که این وجود محدود از مسیر او، ظهور پیدا کند.