ممازجت جسم و انرژی
ما جسم داریم و انرژی؛ در آن‌جا هم اختلاط هست. اختلاط به مراتبی که دارد. مثلاً دو جسم مزاج تشکیل می‌دهند، یعنی ممزوج می‌شوند. «لا بالممازجة»؛ خدای متعال، مثل دو جسمی که با هم مخلوط می‌شوند، نیست. انواع اختلاط جسم با جسم داریم؛ یکی مخلوط شدن است. مثلاً ماش را با عدس مخلوط می‌کنند و در یک پاکت می‌ریزند. این هم یک جور مزاج است. یکی دیگر محلول بود. محلول در مایعات بود. این لطیف‌تر بود. ولی باز جسم با جسم بود.
شاگرد: ترکیب شیمیایی.
استاد: بله؛ ترکیب‌های شیمیایی که یک جور جسم با جسم، اختلاط پیدا می‌کند. گاز با گاز، مایع با مایع، گاز با جامد. خلاصه حوزه، حوزه‌ی اختلاط یک جسم است با یک جسم.
شاگرد ٢: نفس و قوا هم ممازجت دارند؟ شأن و ذوالشأن؟
استاد: بله؛ آن هم به این معنایی که مخلوق است؛ خدای متعال این نحو ممازجت را با اسماء و صفات خودش ندارد.
شاگرد ٢: این الطف از آن‌ها هم هست.
استاد: بله؛ اگر شد عرض می‌کنم.