ممازجت جسم و موج
خُب، این اختلاط جسم با جسم بود. مرحلهی بعدی، جسم با موج است. این هم یکی از انواع لطیف امتزاج است. الآن میگویند اگر گوشتان را روی ریل قطار بگذارید، آمدن قطار را حس میکنید. چرا؟؛ چون میگویند موج در جسم جامد به سرعت میرود. بستری فراهم میکند که موج برود. همانطوری که موج در هوا به گوش ما میرسد، در جامدات هم میرود. موج مکانیکی موجی است که در بستر ماده جلو میرود. موج صوتی، با یک جسم مثل هوا، با هم ممزوج میشوند. الآن که صوت من در هوا به گوش مبارک شما میرسد، به چه صورت است؟ این هوا با موج صوتیای که الآن میگویم، ممزوج است. همراه این دارد، میآید.
امواج دیگری هم که حتی جسم بستر آن نباشد؛ مثل ممازجت موج با موج [وجود دارد]. البته بهترین تعریف موج، این است که شاید یک نوع انرژی باشد. برای اینکه انواع ممازجت را تصور کنید، خوب است. اما لازم نیست. مثلاً نور در هوا. صوت من در هوا، یک جور ممازجت است. اما اگر نور در هوا بیاید، نور با هوا ممازجت دارد یا ندارد؟ یک جور ممازجت دارد. چون فعلاً هوا به این نور روشن شده است. اما از سنخ موج مکانی، به این صورت نیست؛ بلکه از سنخ امواج الکترومغناطیس که در خلأ هم میرود. موج صوتی نمیتواند در خلأ برود. صدا خفه کنهایی که برای جتها درست میکنند، از همین است. جایی که صدای بسیار شدیدی تولید میکند، در بین آن یک خلأ میگذارند. مهمترین منبع تولید صوتی که بین آن تا بیرون خودش یک خلأ فاصله باشد، صوتش منعدم میشود. چون موج صوتی حتماً در بستر ماده جلو میرود. اگر خلأ ایجاد کردید، همینجا تمام میشود. به خلاف امواج الکترومغناطیس که آنها از خلأ هم عبور میکند.
پس ببینید، این موج خاص با هوا ممزوج میشود؛ از ممزوجشدن صوت با هوا متفاوت است. موج صوتی، الآن از هوا به گوش شما میرسد، لذا با هوا ممزوج شده است. نور هم در هوا به چشم من و شما میآید. آن هم ممزوج شده است، اما کاملاً دو نوع از امتزاج است. امتزاج یک نوع موج با یک نوع موج دیگر.