جستجوی پیشرفته
نتایج جستجو
نتایج یافت شده 97
ارتباط تعابیر مختلف روایت با علوم قرآنی و علم فقه و کلام
حالا که اینطور شد میخواهم این را عرض کنم که ما سه علم داریم که از هم جدا هستند. موضوعشان هم جدا است و مباحث آنها هم جدا است. روایاتی هم که راجع به سبعه احرف داریم لسان هر کدام از آنها طوری است که برای این سه علم است. ولی چون محدثین همه اینها را کنار هم ...
ولایت تشریعی پیامبر (ص) در اقراء
استاد: در آن جا هم که میگوید «فوض امر دینه» میتواند سراغ فقه برود. کما اینکه در روایت «ادنی ما للامام ان یفتی» ذهن سراغ فقه میرود. معلوم میشود که در اینجا تمییز حیثیت دقیق است. الآن میخواهیم دقت کنیم. ریخت «یامرک ان تقرا» چیست؟ آخر روایت به این صورت می...
حمل کلمه «وسّع» بر توسعه ظرفیت ظهور حقیقت قرآن
اما در کلمه «وسّع» ندارد که اینها ضعیف هستند. نقص و ضعف ندارد، واژه زیبایی است. اگر امت من بر یک حرف بخوانند، آن ظرفیتی که قرآن –کتاب تو- دارد در بستر امت اسلامی به ظهور تام نمیرسد. وسّع یعنی قرآن کتاب تو است، وقتی به حرف واحد خوانده میشود در امت یک ظرفیت...
تفاوت «سبعة احرف» در نزول و در قرائت
الآن میخواهم این را عرض کنم که سبعة احرفی که در محدوده تقرأ مطرح است، ریختش با سبعة احرفی که در نزول مطرح است، فرق میکند. ولو همه اینها سبعة احرف هستند. چرا؟ همه اینها زیر سر کلمه حرف است. مرحوم طبرسی در مجمع فرمودند «الحرف و الطرف و الجانب نظائر»؛ همه...
انعطاف کلمه «حرف» در معانی مختلف
حالا که اینطور شد کسانی که به تعبیر امیرالمؤمنین «انا امرا الکلام» هستند…؛امثال من هنوز خیلی مانده تا معنای «امیر الکلام» را بفهمیم. بینی و بین الله عرض میکنم. اصلاً نمی فهمیم امیر الکلام به چه معنا است.«إنا لامراء الكلام و فينا تنشبت عروقه، و علينا تهدلت ...
ج) استظهار علوم قرآنی؛ بسط موسع جوهره قرآن کریم
معنای سوم ادق از اینها است. به علوم قرآنی مربوط میشود. یعنی حضرت نمیگویند به من اجازه بده تا از باب سنت اقراء کنم؛ که ملک وحی یکی آورده و من اجازه داشته باشم که چند اقراء کنم، نه ابدا این معنا منظور نیست. معنای سوم این است که «ان الله تامرک ان تقرأ علی حر...
عدم اشاره کلینی به حدیث «سبعة احرف» در کافی
این روایات بوده اما اینکه چرا مرحوم کلینی در کافی شریف روایات سبعة احرف را نیاورده اند، محتملاتی است؛ سند آنها را درست نمیدانستند، به ایشان نرسیده بوده، بعضی از آنها ضعیف کالعدم است. این احتمال که ایشان ندیده باشند کالعدم است. این احتمال هست که صد سال فض...
تشیع ابن خالویه
قبل از اینکه بحث سندی حدیث را عرض کنم؛ فایده این بحثها چیست. ایام شهادت امام جواد علیهالسلام به مجلس روضه رفته بودم. از روضه بیرون آمدم، در ماشین که برمیگشتیم آقایی تشریف داشتند. گفتند من در منبر آقایی حاضر بودم. خودشان تعریف کردند. اسم هم بردند. گفتند د...
بررسی دلالت عبارت شیخ طوسی و شیخ طبرسی بر نفی سبعة احرف
«و قال الشیخ فی «التبیان»: إنّ المعروف من مذهب الإمامیة و التطلّع فی أخبارهم و روایاتهم أنّ القرآن نزل بحرف واحد علی نبیّ واحد غیر أنّهم أجمعوا علی جواز القراءة بما یتداوله القرّاء و أنّ الإنسان مخیّر بأیّ قراءة شاء قرأ و کرهوا تجرید قراءة بعینها، انتهی»؛ به...
قبول وجود روایت سبعة احرف در شیعه توسط شیخ الطائفة
حالا به این تعبیر میرسیم که «کثرت فی ذلک روایاتهم» و «المعروف من اخبار الامامیه انه حرف واحد»، این عبارتی بود که تا حالا گویا به چشم ما نخورده بود. من امروز دیدم. حالا آن را میخوانم تا ببینیم شما چه میفهمید. بعد از اینکه وجوه را گفتند، «روی المخالفون» را...
انواع هفت گانه اختلاف قرائت؛ اصلح معانی «سبعه احرف» نزد شیخ الطائفه
ما این «عندنا» را اصلاً ندیده بودیم. «و هذا الخبر عندنا و ان کان خبرا واحدا لایجب العمل به»؛ چون خبر واحد است، مثل شیخ الطائفه روی آن وقت صرف نمیکنیم تا حتماً آن را یک جوری معنا کنیم. خبر واحد است. ولی خب همین خبر واحد نزد ما خبر واحد هست. معنای آن چیست؟ ن...
اجماع امامیه بر جواز عمل به قرائات و تفسیر روایت «سبعه احرف»
وقال الشيخ السعيد أبو جعفر الطوسي، قدس الله روحه: هذا الوجه أملح لما روي عنهم عليه السلام، من جواز القراءة بما اختلف القراء فيه، وحمل جماعة من العلماء الأحرف على المعاني والأحكام التي ينتظمها القرآن دون الألفاظ. واختلفت أقوالهم فيها، فمنهم من قال: إنها وعد...
حرف واحد در مقابل قرائت به مترادف و سبعه احرف بهمعنای انواع تعدد قرائات
به عبارت مجمع برگردیم. «وقال الشيخ السعيد أبو جعفر الطوسي، قدس الله روحه: هذا الوجه أصلح»؛ نمیدانم عرض من جا میگیرد یا نه. من کاری به «عندنا» ندارم. من به تعلیل آن کار دارم. چرا از سائر وجوه اصلح است. «لما روي عنهم عليه السلام»؛ این تعلیل بسیار مهم است. در...
عامل برداشت نادرست از کلام شیخ طوسی
شاگرد: در آخر جلسه قبل سؤالی خدمت شما عرض شد، در خصوص عبارت تبیان بود. ولو با قرینه متصله ای که شما در کلام ایشان بیان کردید اما باز هم قابل حمل به معنایی غیر از مختار حضرت عالی هست. با توجه به عبارت اول؛ فاعلموا ان المعروف من مذهب اصحابنا و الشایع من اخباره...
پاسخ صاحب وسائل به صاحب حدائق در برداشت اشتباه از عبارت شیخ
استاد: بله، خوب شد. عبارت شیخ را نباید به این زودی ها رها کنیم. این جایزه غدیریه بوده از طرف خدا، حالا به این زودی ها عبارت شیخ را رها نمیکنیم. خیلی مهم است. این جور به ایشان نسبت بدهند و از زمان صاحب حدائق احدی از علماء پیشین شیخ را نمی شناختند؟! تفسیر تبی...
معنای روایت «حرف واحد»
شاگرد: شما تعبیر «ان القرآن نزل علی حرف واحد» را بهصورت خلاصه چه معنایی میکنید. استاد: «ان الناس یقولون نزل القرآن علی سبعة احرف»، حضرت فرمودند «کذبوا، انما هو حرف واحد». ما چند سالی که مباحثه میکردیم همینطور رفتیم و رفتیم تا به یک نقطه عطف رسیدیم. یک ج...
علل اکتفاء علماء به محکیات و نقل قول ها
الآن دو تا از چاپ های مجمع البیان که متأخر است را آوردهاند. من به سهم خودم وقتی میبینم هرکسی دنباله بحث را میگیرد خوشحال میشوم. جزاکم الله خیرا. همچنین نسخههای خطیای که شما نشان دادید. در آن دو نسخه خطی مجمع هم «املح» بود. همانطوری که در این چاپ ها آم...
مسئله اول : ذهنیت علماء قبل از قرن یازدهم
صفحه چهارم بودیم. فرمودند: «و کلام هذین الإمامین قد یعطی أنّ التواتر إنّما هو لأربابها[۱]». کلام این دو امام –شیخ الطائفه و امین الاسلام طبرسی- میرساند که تواتر الی رسول الله صلیاللهعلیهوآله ثابت نیست. بلکه تواتر تنها به همین صاحبین قراء سبعه است. روزهای...
بررسی عبارت شیخ در مقدمه تبیان
الآن میخواهم عبارت شیخ را بخوانم و جلو برویم و ببینیم چه میفهمیم. عبارت شیخ این است: و اعلموا ان العرف من مذهب أصحابنا و الشائع من اخبارهم و رواياتهم ان القرآن نزل بحرف واحد، علي نبي واحد، غير انهم اجمعوا علي جواز القراءة بما ي...
تلائم روایت حرف واحد و سبعة احرف در فضای مقرین و انعکاس آن در مقدمه تبیان
نکته دوم هم که نکته مهمی است. این را گفته ام اما باید همینطور جلو برویم تا به اطمینان بدون خدشه برسیم. سؤال این است؛ فرض میگیریم که منظور مرحوم شیخ از این عبارت، تعدد قرائات واقعی و جواز واقعی است. فعلاً حرف صاحب حدائق را کنار گذاشتیم. خب عبارت شیخ را چطور...