نتایج جستجو

شاگرد: قبل از این‌که این را بخوانید. در اینجا نمی‌توانست به جای این‌که بگوید «خلطت قرائتی»، بگوید همه این قرائات متواتر هستند؟ استاد: می‌توانست. الآن که عرض کردم. روایات متعددی هست که حضرت امر کردند «فلیقرأ کل رجل منکم کما علم». فلذا ابن مسعود می‌گوید از آن...

شاگرد: این نقلی که الآن از ابن مسعود فرمودید با «ان کان ابن مسعود لایقرأ علی قرائتنا فهو ضال[1]»، جور در نمی‌آید. یعنی ابن مسعود توبه کرده؟ قبلاً که می‌گفتیم گویا به این معنی بود که او می‌گفت از بقیه قرائات تحاشی نداشته باشید ولی در آن جا خودش تحاشی داشته. ...

خب برگردیم به السبع. قَالَ أَبُو الْحسن وَهَذِه قراءتنا وَالْمجْمَع عَلَيْهِ عندنَاوَأَخْبرنِي أَحْمد بن زُهَيْر بن حَرْب وَإِدْرِيس بن عبد الْكَرِيم قَالَا حَدثنَا خلف ابْن هِشَام قَالَ حَدثنَا عبيد بن عقيل قَالَ سَأَلت شبْل بن عباد الْمَكِّيّ فَحَدثني ب...

در این بیانی که زرکشی داشت، مقدمه‌ای را بگویم. در الاتقان سیوطی مقدمۀ خیلی خوبی هست. دلنشین است. سیوطی شرح حال خودش را می‌گوید که چطور شد الاتقان را نوشتم. آن جایی که منابع الاتقان را می‌گوید بهت‌آور است. نگاه کنید که چقدر کتاب را دیده است! یک جاهایی می‌رسد ...

چیزی که الآن می‌خواهم عرض کنم این است: تاریخ یک علم و یک مسأله نقش بسیار مهمی در ذهنیت شما نسبت به آن علم دارد. این عرض من است. مکرر هم گفته ام. خود من به‌عنوان یک طلبه نیاز به تاریخ یک بحث را لمس کرده‌ام. داشتم مستمسک مرحوم آقای حکیم و فروعاتی که صاحب عروه ...

خب ما در تبیان عبارتی که «تطلع فی اخبارهم» داشته باشد، پیدا نکردیم. کما این‌که عبارتی که مکرر از زمخشری نقل شده را پیدا نکردیم. مکرر نقل شده. در مستمسک مرحوم حکیم هم آمده. اما ما اثری در آثارش پیدا نکردیم. هر چه گشتیم پیدا نکردیم. آخرش باید جایزه تعیین شود ک...

عبارت شیخ را از جزوه بخوانیم تا ببینیم کجای آن افتاده است. و قال الشیخ فی «التبیان»: إنّ المعروف من مذهب الإمامیة و التطلّع فی أخبارهم و روایاتهم أنّ القرآن نزل بحرف واحد علی نبیّ واحد غیر أنّهم أجمعوا علی جواز القراءة بما یتداوله القرّاء و أنّ الإنسان مخ...

این از مقدمه. برای فردا این را نگاه کنید. همه شما شرح لمعه را خوانده‌اید. یک کتاب درسی است. چیزهایی هست که به درد مباحثه ما می‌خورد. در شرح لمعه دو جلدی، صفحه نود و هشت است. (ويجوز جعل تعليم القرآن مهرا)، لرواية سهل الساعدي المشهورة فيعتبر تقديره بسورة مع...

زرکشی دو حرف دارد که هر دوی آن‌ها بی خودی است. دیروز یکی از آن‌ها را گفتم. با این‌که بزرگ است و خیلی زحمت کشیده است. البرهان فی علوم القرآن او برای خودش چیزی است. اما مانعی ندارد که در فضای مباحثه این‌طور بگوییم. عرض می‌کنم که چرا این حرف‌ها پیش آمده. گاهی ی...

حرف دومی که او دارد این است: قرآن و قرائات دو حقیقت متفاوت هستند. القرآن و القرائات حقیقتان مختلفتان. این حرف را او در آورد. تفاوتی هم که زرکشی با دیگران داشت این بود: در فضای قرائات، اقراء فن است اما کسی که مقری است لازم نکرده عالم باشد. برای خودش فنی است ک...

اما چرا او این حرف را در آورد؟ من خلاصه آن را عرض می‌کنم تا مستنداتش را بعد بگویم. دو چیز برای او زمینه تاریخی را فراهم کرد. خودش هم اشاره می‌کند. یکی این بود که مسأله تواتر قرآن و قرائات یک چیز مسلم و جا افتاده بود. الآن که می‌خواهیم «قال الامام الرازی» را ...

آن مطلب قسمتی از عبارت تبیان است که در عبارت مفتاح الکرامه افتاده. دیروز عرض کردم بخشی از عبارت تبیان افتاده. آن بخش مهم است. کلیدی برای فهم فضای ذهنی شیخ است. چرا من به این رسیدم؟ خب آدم در بین مطالعه به چیزی می‌رسد. من داشتم در فرمایش شیخ قرائن منفصله را ج...

عرض من این است: شیخ چه فرمودند؟ در مقدمه تبیان که در اینجا افتاده بود فرمودند: و اعلموا ‌ان‌ العرف‌ ‌من‌ مذهب‌ أصحابنا و الشائع‌ ‌من‌ اخبارهم‌ و رواياتهم‌ ‌ان‌ القرآن‌ نزل‌ بحرف‌ واحد، ‌علي‌ نبي‌ واحد، ‌غير‌ انهم‌ اجمعوا ‌علي‌ جواز القراءة ‌بما‌ يتداوله‌ ...

آن جا که شیخ می‌گویند بالمجاز، این مجاز یعنی چه؟ یعنی مجاز فیض؟ قطعاً این‌طور نیست. اینجا «مجاز» یعنی طبق ضابطه «بالمجاز الذی یجوز بین القراء». قراء آن را جایز می‌دانند. خب این مجاز چیست؟ من عرض می‌کنم آن چه که مجاز است تفسیر تداول است. ببینید اول فرمودند «ا...

من دیروز عبارت محقق اردبیلی را گفتم. ما دیروز بخشی از آن را خواندیم. دنباله آن را که مرحوم صاحب مفتاح الکرامه نیاورده اند را می‌خواهم بخوانم. ببینید در ذهن مقدس اردبیلی قرآنیت قرآن به چه صورت است. مرحوم اردبیلی این‌طور فرمودند: ومعلوم من وجوب القراءة بالع...

شاگرد: قطع داریم که قرآن نیست یا قطع داریم که جایز نیست؟ استاد: ببینید اگر بخواهیم این مطالب را بررسی کنیم خیلی حرف است. من فعلاً می‌خواهم فضای ذهنی را بگویم. مناقشه یک چیز است، اما این‌که مقدس اردبیلی که نماینده پایان قرن دهم هستند، چه می‌گویند مهم است. من...

ما در اینجا دو بحث داریم. یکی این‌که آیا قرآن باید متواتر باشد یا نه؟ یکی این‌که چه قرائتی مجاز است و چه قرائتی مجاز نیست. دو بحث خیلی خوب. دیدم عده‌ای می‌گویند اول کسی که تواتر را در قرائات مطرح کرده فخر رازی است. اصلاً قبل از فخر رازی کسی نمی گفته که قرآن ...

مرحوم شیخ مفید جلوتر از همه هستند، من کلام ایشان را می‌آورم. یکی از چیزهایی که در مراسلات مرحوم مفید هست، مراسله المسائل السَرَویه است. سرویه هم گفته‌اند. سرو به کجا نسبت داده می‌شود، نمی‌دانم. ولی با توضیحاتی که محقق کتاب در مقدمه فرموده‌اند سَرَویه مناسب‌ت...

آن چه که از شیخ الطائفه داریم این است: ببینید در ذهن خود شیخ الطائفه چیست. «بالمجاز» گفتند. من سه مطلب در اینجا آورده‌ام. در الخلاف وقتی می‌خواهند حرف ابوحنیفه را رد کنند، می‌فرمایند: و أيضا فإن القرآن لا يثبت قرآنا الا بالنقل المتواتر المستفيض، و لم ينقل...

همین‌جا کنار این فرمایش ایشان به مبسوط بیایید. قرائن باید کنار هم گذاشته شود. خیلی جالب است. در این دو-سه سطر بخش‌هایی که ذهنتان درگیر می‌شود را کاری ندارم. آن چه که مقصود من است را می‌خوانم: إن أصدقها تعليم سورة عين عليها، و إن كان تعليم آيات عينها، لأن ...