آیه شریفه؛تمامیت اقتضاء یا تمامیت انجاز؟

و اکنون این سؤال مطرح است که آیا این آیه شریفه دالّ بر تمامیّت اقتضاء[1] است یا دال بر تمامیّت إنجاز[2]؟

[1] اقتضاء در اصل،اصطلاحی فلسفی است در فضای بحث علت و معلول.علت،پدیدآورنده شیئ است.

اما گاهى پيدايش معلول از علت، متوقف بر وجود حالت و كيفيت خاصى است، در اين صورت ذات علّت را مقتضى يا سبب، و حالت و كيفيت لازم را شرط مى‌نامند.(آموزش فلسفه،ج٢،ص ٢٠)

گاهی نیز وجود امری مانع از به وجود آمدن معلول می شود که در این صورت آن را مانع می خوانیم.

[2] نجز الوعد و الحاجة ينجز نجزا و أنجزته‏ و أنجزت‏ به أي عجّلت و وفيت به‏ (كتاب العين ؛ ج‏6 ؛ ص71)یعنی به آن چه وعده داده بود وفا کرد.انجاز به معنای تمام کردن کار است.در مقابل مقتضی که منوط به وجود شرط و فقدان مانع است، انجاز یعنی تام و تمام بودن علت به نحوی که متوقف بر وجود شرط یا عدم مانعی نباشد.