خلاصه بحث؛ مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی

بحث در موضوع مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی بود - جلد سومی که هم در حوزه تهیه کرده‌اند که شاید چاپ شود - موضوع بحث این بود: وقتی ابزارهای جدید با هوش مصنوعی کاری را انجام می‌دهند، وقتی آثار فقهی بر آن‌ها بار می‌شود، از نظر ادله شرعیه کدام یک از احکام را می‌توانیم بر آن‌ها بار کنیم؟ مسئولیت‌پذیری هم یک معنای عامی دارد که ضمان مالی یک معنای اخص آن است، و الا در اجتماع هر کسی در هر جایی یک جوری باید پاسخ‌گو باشد؛ این مسئولیت می‌شود. عرض کردم پرستاری که دارد یک مریضی را پرستاری می‌کند؛ حالا یا پول بگیرد یا نگیرد، چیزهایی پیش می‌آید که باید پاسخ‌گو باشد که این پاسخ‌گویی حتماً به شکل ضمان مالی نیست.

خلاصه در فقه موارد متعددی هست که در ضمان‌ها، سر و کار ما با مسئولیت‌های متلِف و مسئولیت‌های فاعل می‌شود؛ درجایی‌که نیاز به قصد هست، که مثال‌هایش را هم عرض کردم. بحث ما مقداری فاصله شده است و اندازه‌ای که یادم هست، عرض می‌کنم. عرض کردم جاهایی هست که در فقه نیاز به آگاهی و قصد داریم و احکام شرعی بر نفس قصد و آگاهی مترتب است که اگر این قصد و آگاهی نباشد، آن احکام نیست. آیا در هوش مصنوعی امروز که این قدر کاربرد دارد، ما به قصد و آگاهی می‌رسیم یا نه؟ قصد و آگاهی‌ای که احکام فقهی بر آن بار می‌شود.