شروع از سخت‌افزار و بیت‌های آن برای یافتن قصد، بدون دخالت روش سخت فلسفی

استاد: آن چه که من بیشتر به‌دنبال آن هستم اصلاً اصطلاح نیست. اگر در یک مورد چشم شما این مقصود را بگیرد و ببیند که مقصود چیست، خیلی بالاتر از این است که چند جزوه مفصل راجع به افلاطون‌گرائی بنویسیم، بعد هم حالا ثابت بشود یا نشود. این‌ها بی‌فایده است. باید مثال‌هایی پیدا کنیم که چشم ذهن، ببیند می‌خواهیم چه بگوییم. الآن چند مثال عرض می‌کنم.

بنابراین عرض من این است که مثال‌هایی پیدا کنیم که به این صورت باشد. یک مثال آن که الآن با آن کار داریم، همین سؤالی است که در آخر جلسه قبل مطرح کردیم. در جلسه قبل، از صفر و یک، سخت‌افزار و نرم‌افزار، صحبت شد. صحبت شد آن پیتی که روی سی دی هست، نرم‌افزار هست یا نه. عرض کردم خود این بیت یک پیشابحث دارد و یک پسابحث دارد و یکی هم خودش است. من از اینجا شروع کردم، چون همه شنیده‌اید. می‌گویند «bit» مخفف «binary digit» است؛ یعنی رقم‌های دودویی. خود «binary» چیست؟ به‌عنوان مقدمه و سرنخی می‌گویم که به دنبالش بروید. من به‌عنوان تجربه طلبگی عرض می‌کنم؛ هر چه در این مسائل بنویسید، فکر کنید، جلو بروید، ضرر نکرده‌اید. سنخ این‌ها سنخ علوم پایه است که هر چه فکر کنید، می‌بینید که بعداً چقدر برای شما نفع دارد. این از ناحیه تجربه‌ای که دارم است.

الآن یک بیت چیست؟ می‌گوییم یعنی یک عدد دودویی. «binary» یعنی دودویی. «binary digit» یعنی رقم دودویی. خُب رقم دودویی چیست؟ می‌گویند همه شما عدد را بلد هستید. می‌گویید یک، دو، سه، … یازده، دوازده، تا هر چه بخواهید جلو می‌روید. برای این‌که این عدد را نشان بدهیم رقم و نماد را به کار می‌گیریم؛ آن را به کار می‌گیریم تا یک، دو، سه و … را نشان بدهیم. در اعداد ده‌دهی –بر مبنای ده- چند رقم داریم که بتوانیم عددها را نشان دهیم؟ ده تا. ۱ تا ۹، ۹ رقم است و صفر هم داریم. با این دخ رقم، کاملاً هرعددی را نشان می‌دهیم. باینری یعنی بیشتر از دو رقم نباشد؛ صفر و یک؛ ما دیگر دو نداریم. اگر دو داشته باشیم، تریت (trit) است؛ تریت کامپیوترهایی است که خیلی پیشرفت نکرد و ماند. روسیه بخشی از آن را انجام داد. آن‌ها می‌خواستند با سه حالتی کار کنند.

شاگرد: سخت شد و رها کردند.

استاد: حالا شاید بعداً شرائط ساختش باشد. چون یک فوائدی دارد که این بیت‌ها ندارند. تریت معادل «Ternary digit» است؛ رقم های سه‌تایی؛ صفر و یک و دو. با این سه رقم، مبنای سه را انجام می‌دهند. خُب بایت‌هایی که از تریت تشکیل شده باشد، به چه صورت است؟ مثلاً برای تقریب به ذهن، مثل زاویه است. اگر در بیت بخواهید اطلاعات زاویه را بدهید، می‌توان سه حالت را برای شما ضبط کند. زاویه حاده، منفرجه و قائمه. می‌گوییم تریت کدام یک از ارزش را می‌گوید؟ می‌گوییم یکی از سه تا را. نه صفر یا یک؛ بلکه صفر یا یک یا دو؛ یا منفرجه یا حاده یا قائمه. در عالم فیزیکی خیلی از چیزها هست که می‌تواند سه حالته باشد و این تریت –عِدل بیت- را نشان بدهد.

ببینید با این توضیحی که الآن دادم این‌که شما می‌توانید یک چیز را به‌عنوان صفر و یک در نظر بگیرید؛ یا سه حالت در نظر بگیرید، کدام یک از فلاسفه این را قبول ندارند؟! اگر شما کسی را می‌شناسید، به من بگویید؛ بگوید یک مبنای فلسفی هست که این‌که شما با صفر و یک ساماندهی کنید را قبول ندارم. به این سامان‌دهی « numeral system» می‌گویند. یک «number system» داریم که به اعداد طبیعی و صحیح می‌گویند. اما « numeral system»، نظام دودوئی یا سه‌سه‌ای است. پیدا کنید کسی که بگوید یک فلسفه هست که این را قبول ندارد. کجا است؟ اگر هست، به من بفرمایید.

می‌خواهم مثال‌هایی پیدا کنم که نگویند این فلسفه این را می‌گوید و آن فلسفه آن را می‌گوید. ما می‌خواهیم چیزهای واضحی را بگوییم که هر فیلسوفی بیاید، بگوید من در این‌ها مشکلی ندارم. خُب اگر مشکلی ندارید جلو می‌رویم. لذا در جلسه قبل عرض کردم به گمانم از طرف نرم‌افزار به طرف سخت‌افزار نرویم، بلکه از دل سخت‌افزار شروع کنیم و بالا بیاییم. بعد هم ببینیم قصد و اراده و آگاهی و خودآگاهی را کجا پیدا کنیم.