تشابه عملکرد صاحب حدائق و علامه مجلسی درمساله تحریف

شاگرد: خودشان را گیر بحث تحریف نمی اندازند؟

استاد: ظاهرش این است که مانند مرحوم مجلسی رفتار کرده‌اند. در محدثین متأخر مرحوم مجلسی و صاحب حدائق مشکلی ندارند. تنها کسی که اشکال کرد و از محدثین هم بود، مرحوم فیض بودند. مرحوم فیض در علم الیقین گفتند که نمی‌توان این‌ها را پذیرفت. مرحوم مجلسی در مرآه العقول حرف جناب فیض را آورده‌اند؛ فرموده‌اند «فان قیل» اما بعد جواب نداده‌اند. از چیزهایی است که مکرر عرض کرده‌ام، کسی نسخه ای از مرآه العقول پیدا کند تا ببینیم با این‌که مرحوم مجلسی گفته اند از متواترات است، از واضحات است و در هیچ بابی تواتری به این صورت نداریم، پس چرا جواب فیض را ندادید؟! لذا «ان قلت» هست اما «قلت» آن نیست. در ذهنتان باشد که نسخه ای از مرآه العقول را ببینیم که این جواب باشد. خلاصه شما که می‌گویید این اخبار ثابت است و آن را اثبات می‌کند، پس جواب مرحوم فیض چه می‌شود؟

فیض فرمودند وقتی قرار شد آن قطعیت به هم بخورد، دیگر نمی‌شود یک جا بگویید که در اینجا احتمالش نیست. حرف خیلی روشنی است. لذا در کل قرآن نمی‌توانید بگویید ظاهر آیه در اینجا کذا است. این را فیض فرمودند. مطلب قوی و درستی هم هست. مرحوم مجلسی برای این‌که جواب ایشان را بدهند، فرمودند «ان قلت» اما «قلت» را ندارند. معاصر هم بودند. با فاصله کمی. وفات مرحوم فیض نود است و مرحوم مجلسی بیست سال بعدش است. لذا در «ان قلت» حرف فیض را آوردند اما جواب ایشان را ندادند. ما پیدا نکردیم. حالا شما ببینید و اگر پیدا کردید به ما هم بفرمایید.

با این بحث‌هایی که من عرض کردم، این روایات تحریف به قدری محامل جالب و جذابی پیدا می‌کند که بعداً اگر این مبادی که فعلاً مشکل دارد، صاف شود، بالای نود و پنج درصد از روایات اصلاً به بحث نیازی ندارد. این خیلی عالی است. پر بار بودن این بحث‌ها یکی به‌خاطر این است. این‌که آدم غصه می‌خورد چرا برای این بحث‌ها همتی نمی‌شود، به‌خاطر فوائد آن است.