رسم و ضبط مصحف

نکته بعدی در «و فی رسم المصاحف بها و تدوین الکتب لها حتی أنّها معدودة حرفاً فحرفاً و حرکةً فحرکة ممّا یدلّ علی أنّ تواترها مقطوع به» است. نسبت به کلمه رسم مطالبی را عرض کردم. آن چیزی که الآن می‌خواهم تأکید کنم این است که مرجع ضمیر «بها» به چه چیزی بر می‌گردد؟ به سبع بر می‌گردد. چون صحبت سر تواتر قرائات سبع است.

«و تدوین الکتب لها»؛ چقدر کتب برای آن تدوین شده!«حتی أنّها معدودة حرفاً فحرفاً و حرکةً فحرکة ممّا یدلّ علی أنّ تواترها مقطوع به»؛ این چند روزی که من مشغول این مباحثه بودم به مطالب خیلی خوبی برخورد کردم. برای خود من جالب بود. هر چه بیشتر دنبال آن می‌رود می‌بیند که مطالب بهتری به دست می‌آید.

یک سایتی هست، شاید خیلی از مطالبی که شما باید مدتی به دنبالش بگردید تا کم‌کم آن‌ها را جمع‌آوری کنید، ایشان همه را یک جا جمع‌آوری کرده است. سایت دلیل الاتقان. معلوم می‌شود که خودش قاری است. خلاصه خیلی از این‌ها را می‌گذارد. شاید این اسم را از کتاب سیوطی اقتباس کرده باشد. ولی مطالبش خیلی بیش از الاتقان سیوطی است. عرض کنم وقتی شما الاتقان را مطالعه می‌کنید کافی نیست و می‌بینید که خیلی از چیزها هست که باید به دنبالش بروید. ایشان خیلی از اینها را آنجا جمع‌آوری کرده است.

رسم چیست و ضبط چیست؟ ایشان این‌ها را جدا کرده است. دو-سه صفحه است. رسم المصحف، ضبط المصحف. آقا تشریف نیاوردند. ایشان گفتند برخی از جاها گاهی «س» کوچک پایین کلمه می‌نویسند و گاهی بالای کلمه می‌نویسند. مصحف ما برای حفص از عاصم است، خب بالا نوشتن آن چه معنایی دارد؟ پایین یعنی چه؟

رسم المصحف به چه معنا است؟ یعنی آن چه که حرف مبناء در آن دخالت دارد. پایه یک حرف، قطع نظر از نقطه و اعراب . پس وقتی شما به آیه می‌رسید که یکی خوانده «فتبینوا» و دیگر خوانده «فتثبتوا»، هر دو در رسم شریک هستند. یعنی پایه حروف یکی هستند. حالا آن نقطه گذاشته و «فتبینوا» می‌خواند و دیگری «فتثبتوا» می‌خواند. در قرائات سبع هم هست. این رسم است. ضبط چیست؟ اعراب گذاری، نقطه گذاری و سائر چیزها است.

«رسم المصاحف بها»، مصاحف یعنی مصاحف عثمانی. که پایه آن برای این قرائات سبعه است.

«و تدوین الکتب لها»؛ که مفصل است و من بخشی از آن‌ها را عرض می‌کنم. معلوم می‌شود که تواتر آن‌ها مقطوع به است. من بخش بعدی را بخوانم تا هم عبارت نماند و هم آن‌هایی را که می‌خواهم بگویم در ضمن عبارت بعدی باشد.

این بخش اول این شد: یجب ان یقراء بالمتواتر. این قسمت اول بود.