انزال و تنزیل

اما بخش دوم؛ آن‌طور که به ذهن می‌آید اصل بین دفعی بودن در باب انزال، و تدریجی بودن در باب تفعیل، فی الجمله قبول است. اما این‌که بالجمله در همه جا نشود سر رساند، حرف دیگری است. لذا در این بیانی که شما داشتید، درجایی‌که بخواهند برای مردم بگویند باید خورد خورد بگویند. اما جایی که خدا بر پیامبرش نازل کرده تا برای دیگران تبیین کند مانعی ندارد؛ خدای متعال دفعتا به پیامبرش می‌دهد و بعداً کم‌کم در زمان‌های مختلف تبیین می‌کند.

شاگرد: «نزّلنا» می‌تواند مراتب نزول باشد؟

استاد: آن هم می‌تواند، منافاتی ندارد. یعنی نفس الامریتِ «نزّلنا»؛ «ما نُنَزِّلُهُ إِلاَّ بِقَدَرٍ مَعْلُوم‏[1]» که یکی از آن‌ها قرآن کریم است، می‌تواند به هر مرحله‌ای ناظر باشد و این آیات شریفه تبیین مناسبت آن مرحله را داشته باشند.

[1]الحجر٢١