میزان در عقائد و توحید

بنابراین «موازین» چیست؟ فعلاً دو احتمال در ذهن بنده هست. یکی این‌که «موازین» به‌معنای حوزه‌های مختلف اعمال و اخلاق و عقائد است. مثلاً حضرت علیه السلام فرموده‌اند: «إِنَّمَا اَلْعِلْمُ ثَلاَثَةٌ آيَةٌ مُحْكَمَةٌ أَوْ فَرِيضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ»[1]؛ حضرت علیه السلام، در این‌جا، سه حوزه‌ی مهم را فرموده‌اند. در همه‌ی این‌ها، میزان مطرح است. کسی است که در عقائد کم می‌گذارد، در عمل خوب است. کسی هست که برعکس است. عقائد چه میزان‌هایی دارد! وقتی میزان عقائد را می‌گویم، به یاد فرمایش حاج آقا می‌افتم. حاج آقا [مرحوم آیت اللّه بهجت] می‌فرمودند: مرحوم سید بحر العلوم…  - کف نعلین سید بالای این سر من بیاید، باز شرف دارد  سید است، همه ایشان را می‌شناسیم - حاج آقا می‌فرمودند:[2] پسر خواهر ایشان، سید محمدباقر قزوینی که از سید بحرالعلوم تعبیر می‌کنند به «خال المفضال»، ایشان گفته است. نمی‌دانم حاج آقا از کجا نقل می‌کردند، اگر تفحصی شود جالب است. فرمودند: ایشان گفته‌اند: من در یک حالی دیدم لوحی نورانی از آسمان پایین آمد. در آن اسمای شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام نوشته شده بود. رده بالاها نوشته شده بود. در آن لوح کسانی را دیدم که «اصحّ اعتقادا من الخال المفضال». این خیلی است! میزان که می‌گویم این است. یعنی در اعتقادات هم این جور است. یک جاهایی لوحی می‌آید و می‌گویند سید بحرالعلوم است، اما وقتی سنجش و ترازو بگذاریم کسی هست که بالاتر از ایشان است. مانعی ندارد. از جلالت سید هم چیزی را کم نمی‌کند. ایشان هم می‌گوید: الخال المفضال اما این را هم می‌گویند. بنابراین در حوزه‌ی عقائد، ما میزان داریم. این میزان را دقیق می‌گذارند؛ ریز به ریزش، هر چه به آن حق نزدیک‌تر هست، میزان شما سنگین‌تر است. هر چه دورتر است، دورتر.

[1]. شیخ کلینی، الکافي، ج ۱، ص ۳۲.

[2]. النجم الثاقب، ص ۷۶۱-۷۶۳.