جستجوی پیشرفته
نتایج جستجو
نتایج یافت شده 2557
پیشگفتار (چکیده)
توجه : [متأسفانه دو دقیقه از ابتدای صوت درس ضبط نشده است. آنچه در ادامه میآید، پس از این دو دقیقه است]. «خف ميزان ترفعان منه ، وثقل ميزان توضعان فيه ، وبهما الفوز بالجنة والنجاة من النار ، والجواز على الصراط ، وبالشهادتين يدخلون الجنة»[1]. - شرح فقرۀ «خف م...
«میزان» بهمعنای اعتدال
«خف ميزان ترفعان منه ، وثقل ميزان توضعان فيه»؛ اگر شهادتان در آن گذاشته شود، سنگین است. اگر از آن برداشته شود خفیف است. عرض کردم معمولاً کلمهی «میزان» را به معنای سنگینی یا سنجش سنگینی معنا کردهاند. اما این احتمال بود که اصل معنای وزن و میزان، بهمعنای اعت...
ترادف «میزان» و «عدل» در مجمع البیان
در مجمع البیان، ایشان ذیل آیهی «ٱللَّهُ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ وَٱلۡمِيزَانَۗ» در معنای اولی که میفرمایند، میفرمایند: «ای انزل العدل»[1]. این را مؤیّد عرض خودم آوردهام. ایشان اصلاً کلمهی «میزان» را بهمعنای «وزن» و «ما یوزن» نمیگیرند. م...
«میزان» در آیات قرآن
استاد: بله؛ لغت آن هنوز خیلی خام است. ولی از باب تذکری که فی الجمله فکری شود و مدون شود، بد نیست. عرض کردم اگر «ز» با تلفظی که دارد معنای طبعی آن «حرکت خاص» باشد. «ن» هم یک نحو استقرار و قرار و اجتماع باشد. در اصل معنای «ز» و «ن»، یک حرکتی میتواند به یک است...
معنای ظاهری و عرفی آیات و معانی طولی آنها
شاگرد: دو ذهنی که فرمودید ذهن عرفی عام … . استاد: همهی اینها، در طول هم هستند. من مکرر عرض کردهام. ما اول باید سراغ ذهن عرف عام برویم. یعنی ما یک معنای عرفی ساده برای آیهی شریفه بکنیم، از اینکه این معنا را عرف عام میفهمد، فارغ شویم، در ترجمهها میتوا...
حوزههای موازین انسان؛ اعتقاد، عمل، خُلق
یک چیزی که در اینجا داریم، «موازین» است. حضرت علیه السلام فرمودند: «خفّ میزان، ثقل میزان». در آیات شریفه، جایی که «ثقل» آمده، «موازین» است. «ثقلت میزانه» در آیات نداریم اما «فَأَمَّا مَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ»[1] داریم. معلوم میشود هر کسی یک میزان ندارد،...
میزان در عقائد و توحید
بنابراین «موازین» چیست؟ فعلاً دو احتمال در ذهن بنده هست. یکی اینکه «موازین» بهمعنای حوزههای مختلف اعمال و اخلاق و عقائد است. مثلاً حضرت علیه السلام فرمودهاند: «إِنَّمَا اَلْعِلْمُ ثَلاَثَةٌ آيَةٌ مُحْكَمَةٌ أَوْ فَرِيضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ...
میزان در عمل
بعد به حوزهی اعمال میآیید: واجبات، فقه و …؛ هرچه اعمالش بیشتر و با اخلاص بالاتر باشد، «ثقلت موازینه»، هرچه هم کمتر، کمتر. به حوزهی خلق میآیید؛ یعنی صفات نفسانیای که صرف اعمال نیست. یادم آمد، عرض میکنم؛ حاج آقا میفرمودند: یک آقایی بسیار توسل کرد، سه-...
موازین در عمل؛ احتیاط، اخلاص و …
این یک احتمال است که «موازین» حوزههایی دارد. این سه تا بود. شما خیلی بیشتر میتوانید پیدا کنید. در همان اعمال و رفتار میتوانید در حوزههای مختلف میزان داشته باشید. حوزههای اخلاص نیت، حوزههای احتیاط در عمل، حوزههای مساهله نکردن در انجام عمل، نه احتیاط. ی...
میزان کلامی در حبط و تکفیر
یک جور دیگر هم بحثهای کلامی است. «موازین» یعنی وقتی شخصی برای محاسبه میآید، اعمال خوب و بد دارد. اینها با هم موازین تشکیل میدهند. یعنی آن حبط و تکفیر و احباط که بحثهای کلامی داشت، بعضی از اقسام احباط و تکفیر درست بود. بعضی از آنها را اهلسنت و متکلمین ...
معنای «شاخص معتدل» در تعبیر «خف میزان ترفعان منه»
استاد: شخص این عبارت را میفرمایید. «میزان» بهمعنای شاخصی شد که استقرار دارد. اگر شاخصی که استقرار دارد و اعتدال دارد و از افراط وتفریط به دور است، کسی آن «شهادتان» را داشته باشد، «ثقل»؛ این امر مورد استقرار و اعتدال او سنگین میشود. وزن در آن بالا است. اما...
شرح فقرهی «وبهما الفوز بالجنة والنجاة من النار»
«وبهما الفوز بالجنة والنجاة من النار»؛ به شهادتان فوز به بهشت است و نجات از نار. «والجواز على الصراط» و اینکه از صراط عبور کنند. شاگرد: ظاهر حدیث شریف، اجرای لفظی شهادتان است. یعنی وقتی شهادتان را میگویی کار تمام است. یعنی از کفر بیرون میآیید. واقعاً منظ...
تجلیل از جدیت مرحوم صدوق در کسب علم و کتاب معانی الاخبار ایشان
یکی از کتابهای بسیار لطیف روائی، معانی الاخبار صدوق است. قدرش ناشناخته است. این محدث بزرگ، از اطلاع و زحمتی که در احادیث کشیدهاند، یک معانی الاخبار بنویسند. یعنی اخباری که ریختش این است که یک معنایی را توضیح میدهد. خیلی کتاب لطیفی است. خودشان فرمودهاند:...
معنای کلمهی «فوز»
من کلمهی «فوز» را عرض کنم. کلمهی «فوز» از لغات جالب است. در التحقیق آوردهاند و در کتابهای دیگر هم آوردهاند. «فوز» به چه معنا است؟ ما میگوییم: بهمعنای رستگاری است. «فلاح» یعنی چه؟؛ یعنی رستگاری. اینها نزدیک هم هستند. مقاییس میگوید: «مقا- فوز: كلمت...
تفاوت «فلاح» و «فوز»
شاگرد: فرق «فلاح» و «فوز» چه شد؟ استاد: ایشان میگویند: «فلاح» دو معنا دارد. در صفحهی صد و سی و سه میفرمایند: «مقا- فلح: أصلان صحيحان: أحدهما يدل على شق. و الآخر على فوز و بقاء. فالأول- فلحت الأرض: شققتها. و العرب تقول- الحديد بالحديد يفلح. و لذلك سمى ...
پر فایده بودن فقه اللغهی کلمهی «صلاة»
«والجواز على الصراط»؛ عرض کردم اصل «صراط» با سین است. «وبالشهادتين يدخلون الجنة ، وبالصلاة ينالون الرحمة»؛ این مقدمهای برای جلسهی بعد است. ممکن است راجع به «صراط» و «جواز» مختصری عرض کنم. ولی اگر خواستید جلوتر روی آن کار کنید، محور ذهن شریف شما، کلمهی «صل...
سوال: راه کار اخلاقی عبرت گرفتن و تنبه
شاگرد: راه کار اخلاقی اینکه کسی این حالت هوشیار بودن برای او به وجود بیاید و پایدار بماند، چیست؟ برای همه که آن ضربه مغزی پیش نمیآید که یک دفعه بیدار شود و بگوید من طوری فهمیدم که هیچ کسی نمیفهمد. استاد: یادتان باشد تفصیل دارد. در انجیل برنابا نقلی هست ک...
پیشگفتار (چکیده)
شرح فقرۀ «وبالشهادتين يدخلون الجنة وبالصلاة ينالون الرحمة» شهادت ثالثه، معیار واقعی دخول به بهشت؛ درجات بهشت و رابطۀ آن با عقل، صلوات و قرائت آیات؛ تکالیف ظاهری و رسیدن به بواطن عالیه.
ولایت امیرمومنان علی علیه السلام معیار واقعی وارد شدن به جنت
در شرح صفحهی هفتاد و سوم بودیم. حضرت علیه السلام فرمودند: «وبالشهادتين يدخلون الجنة ، وبالصلاة ينالون الرحمة ، فأكثروا من الصلاة على نبيكم وآله ، إنّ اللّه وملائكته يصلون على النبي يا أيها الذين آمنوا صلّوا عليه وسلموا تسليما»[1]. حضرت علیه السلام با ...
صلوات بر نبی اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم، علّت کمال بهشت
«یدخلون الجنه»؛ با این شهادتان وارد بهشت میشوند. «وبالصلاة ينالون الرحمة»؛ حالا که وارد بهشت شدند، حالا صحبت درجات بهشت میشود. «الرحمة» در اینجا همان رحمت خاصه رحیمیهای است که افراد مختلف در بهشت دارند. شاگرد: صلات، بهمعنای عمل جوارحی خاص نیست؟ استاد:...