جستجوی پیشرفته
نتایج جستجو
نتایج یافت شده 108
شروع ارزش تواتر از صفر
شاگرد٢: مرحوم شعرانی در جای دیگر خلاف آن را میفرمایند؛ «ولو کنا فی زمن الائمه و امکننا تحصیل التواتر علی قرائة ابن مسعود مثلاً لجاز لنا اختیاره فی عرض سائر القرائات. استاد: خیلی واضح است. آن چه که به ذهن قاصر من میآید این است که شروع تواتر صفر است. یعنی ا...
نقد قول مرحوم شعرانی در عدم انتساب قرائات به ملک وحی
و الحاصل: أنّ أصحابنا متفقون علی عدم جواز العمل بغیر السبع و العشر، إلّا شاذّ منهم کما یأتی و الأکثر علی عدم العمل بغیر السبع، لکن حکی عن ابن طاووس فی مواضع من کتابه المسمّی ب «سعد السعود» أنّ القراءات السبع غیر متواترة، حکاه عنه السیّد نعمة اللّٰه و ...
ب) قول زمخشری ذیل آیه «حتی یطهرن»
مورد دیگر هم در جلد یکم کشاف، صفحه ٢۶۵ است. حتى يتطهرن. ويطهرن بالتخفيف. والتطهر: الاغتسال. والطهر: انقطاع دم الحيض. وكلتاالقراءتين مما يجب العمل به[1] یعنی فضای بحث او فضای وجوب عمل به آنها است. یعنی قرائتی مقبول است. اینها شواهد بر چیست؟ بر اینکه...
نقل ناقص عبارت ابن جزری عامل اشتباه صاحب التمهید
و فی «وافیة الاصول» اتفق قدماء العامّة علی عدم جواز العمل بقراءة غیر السبع أو العشر المشهورة و تبعهم من تکلّم فی هذا المقام من الشیعة و لکن لم ینقل دلیلیعتدّ به، انتهی. و ظاهره جواز التعدّی عنها و یأتی الدلیل المعتدّ به. و فی نسبةذلک إلی قدماء العامّة نظر ...
الف) تواتر قهقرائی
اما راجع به تواتر؛ میخواهم دو نکته را امروز عرض کنم. یکی مسأله روش تحصیل تواتر است؛ تواتر قهقرائی و تواتر استقبالی. تواتر قهقرائی این است که الآن میبینیم این تواتر را یا همه ادعا دارند یا همه میگویند. میخواهیم بهصورت قهقراء در تاریخ برویم. مدام برگردیم ...
ب) تواتر استقبالی
روش دیگر تحصیل تواتر، تواتر استقبالی است. یعنی ما امر متواتر را تحلیل میکنیم که توان آن در وقت حدوث برای متواتر شدن چقدر است؟ یعنی نقطه حدوث امر متواتر را میبینیم. قطع نظر از اینکه قبول کنیم که متواتر هست یا نه، لحظه حدوث آن را فرض میگیریم تا ببینیم توان...
نقش کلیدی عامل صامت در تواتر استقبالی
بحث دیروز ناتمام ماند. به مثالی که برای تواتر عرض کردم رسیدیم. بعضی از آقایان فرمودند موثوق الصدور را توضیح بدهم. این بحث از بحثهای کلیدی و پر فایده است. من مطالبی را عرض میکنم تا در ذهنتان حاضر شود. از مثالی که دیروز مطرح کردم بهدنبال چیزی هستم. آن چیزی...
تصویر تواتر استقبالی در زمان نزول وحی و در زمان قراء
داشتم عرض میکردم که آنها میگویند تواتر از قرن پنجم در کتابها آمده. ابن مجاهد که اسمی از تواتر نبرده. کلمه تواتر که مهم نیست. اگر در کتب پیشینیان بزنید تعبیر قراء الامصار میآید. به گمانم قراء الامصار یکی از مهمترین مؤلفههای تواتر است. اما به انواعی از ...
نقد اعتبار تواتر نقل در جمیع طبقات
شاگرد٢: خبر محفوف به قرائن چه دواعی بر نقل داشته باشد یا نداشته باشد، با تواتر فرق میکند. تواتر یعنی بالفعل در هر طبقه افراد زیادی هستند که آن را نقل میکنند. استاد: شما گفتید معروف این است که میگویند باید در همه طبقات تواتر داشته باشیم. مثالی را عرض کردم...
تواتر نقل اجماع بر قرائات
به اين عبارت در صفحه دوم رسیدیم: و لیعلم أنّ هذه السبع إن لم تکن متواترة إلینا کما ظنّ لکن قد تواتر إلینا نقل الإجماع علی تواترها فیحصل لنا بذلک القطع.إذا عرفت هذا فاعلم أنّ الکلام یقع فی مقامات عشرة: الأوّل: فی سبب اشتهار السبعة مع أنّ الرواة کثیرون. ا...
معنای محوری سبعة احرف : تدوین تکوین سبع گانه
«السادس: هل هذه القراءات هی الأحرف السبعة التی ورد بها خبر حمّاد بن عثمان أم لا؟»؛ من مکرر تأکید کردم حتماً این قرائات احرف سبعه نیستند. احرف سبعه یک معنای محوری دارد که تعدد قرائت از لوازم آن است. احرف سبعه در یک کلمه این است: چون قرآن کریم تدوین تکوین است ...
تواتر استقبالی شیوه ورود به بحث تعدد قرائات در کتاب مفتاح الکرامه و کتاب القرائات القرآنیه
نکتهای که الآن میخواهم عرض کنم –که یادآوری برای کلام ایشان هم میشود- این است: با تقسیمبندیای که ما کردیم، روش تحلیل تواتر دو جور است. تواتر به نحو تواتر استقبالی و تواتر به نحو تواتر قهقرائی. بیان صاحب مفتاح الکرامه در مقام اول کدام است؟ استقبالی است. و...
الف) نگاه مثبت کتاب به روش مرسوم و کلاسیک در تعدد قرائات
یکی اینکه ایشان در سرار این کتاب با دید مثبت به این قضیه نگاه کردهاند. از اول تا آخر کتاب به این صورت است. حتی وقتی به ابن مجاهد میرسند چه تعریف ها و چه تجلیلی میکنند؛ از کار ایشان و خصوصیاتش. مباحثه ما اینچنین نبود. مباحثه ما اصلاً با دید منفی و مثبت...
فناء لفظ در معنا عاملی در شکلگیری تواتر معنوی
مطلب دومی که میخواهم عرض کنم تقسیمبندی مهمی است. در کتابهای اصولی ما با سه نوع تواتر آشنا هستیم. تواتر لفظی، معنوی و اجمالی. تواتر اجمالی را برای مباحثه کفایه و اصول میگذاریم. آن جای خودش باشد. تواتر لفظی و معنوی از قدیم در همه کتابها معروف بوده. تواتر ...
کثرت کتب قرائات در قرون نخستین، نشانه تواتر استقبالی قرآن
من دیشب کتاب آقای فضلی را میدیدم، خیلی جالب است! ایشان میگویند[1] ابن جزری در النشر گفته «اول من صنّف فی القرائات ابو عبید قاسم بن سلام[2]». بعد ایشان میگویند وفات قاسم بن سلام برای 224 است، میگویند[3]من تفحص کردم اولین آنها شاید در سال نود وفات کرده. م...
لزوم اتساع اطلاعات برای فهم فضای قرائات در قرون اولیه
شاگرد: مشکل تواتر از سبع تا پیامبر است، درحالیکه این قرائات تا زمان سبع متواتر نیست. همانطوری که در مقدمه مجمع بیان فرموده: «وأما المكي: فهو عبد الله بن كثير لا غير، وقرأ على مجاهد، وقرأ مجاهد على ابن عباس، وله ثلاث روايات: رواية البزي، ورواية ابن فليح، ور...
برخی از کتب طبقات القراء
من نکات کلیای را عرض میکنم. در این بابی که ایشان فرمودند کتابهایی نوشته شده است. از قدیم و جدید. یعنی همینی که ایشان در این چند سطر گفتهاند. اینها را یادداشت بفرمایید. یکی از ابواب مهم کتاب طبقات القراء است. جور و واجور. این کتاب قدیمی برای دانی است. دو...
شاهد ج ) ترجیح قرائت « ملک» نزد شیعه و شعار نشدن آن
ممکن است که این هم به ذهن بیاید. حرف در حرف شد اما خوب است. میگویند مثلاً قرائت امام جماعت مسجد الحرام را گوش بدهید. او میخواند «ملک یوم الدین» اما شیعیان «مالک یوم الدین» میخوانند. پس «مالک» یک نحو شعار شیعه است. ببینید اصلاً عدهای میگویند که بهغیراز ...
مخالفت با عثمان در احراق مصاحف
آن چیزی که میخواهم عرض کنم چیست؟ شما ببینید این قضیه که عثمان توحید مصاحف کرد متواتر هست یا نیست؟ این قضیه که عثمان مصحف را به پنج شهر فرستاد و بقیه آن را احراق کرد، متواتر هست یا نیست؟ کدام محقق و مسلمانی است که در این شک دارد؟ نفس کار متواتر عثمان مقابلش ...
معنای استحباب قرائت با توجه به اشدیت تواتر
شاگرد: با این نگاه ترجیح آن با استحباب چه رابطهای دارد؟ شاگرد٢: تعابیر غیر فنی است. شاگرد: نه، صحبت سر این بود که از «ملک» میتوانیم به استحباب تعبیر کنیم. میخواستید یک وجهی را بفرمایید که استحباب به یک معنایی است. استاد: ببینید اگر استحباب به این معنا...