جستجوی پیشرفته
نتایج جستجو
نتایج یافت شده 2505
استناد، مبدأ تعیین متلِف و تلافی
شاگرد: فرض کنید نظریه تأمین خسارت باشد؛ مثلاً اگر جوهر نمک و وایتکش را با هم مخلوط کنند، گاز خردل میشود و طرف میمیرد. میگویند اگر کارخانه نوشت که نباید این دو مخلوط شوند، اگر شکایت کرد، کارخانه جرمی ندارد. ولی اگر ننوشت جرم دارد. چون اصلاً کاری به استناد ...
اهمیت تشخیص ملاک قرار ضمان در بحث
بحث دیگری که در این ده بند عرض کردم که به گمانم حرف آخر را میزند، مسأله قرار ضمان است. قرار ضمان در فقه خیلی لطافت دارد. اینکه استقرار ضمان کجا است. در این تسبیب و مباشرت و استناد طولی وقتی یک ضمان آمد، فقها از قرار ضمان بحث میکنند. در چند جای فقه هم هست. د...
اتاق چینی و نفی قصد از هوش منصوعی
شاگرد: «میخواهد» یک عمل جوانحی است؟ شاگرد٢: در این رفتاری که براساس الگوریتم یاد گرفته دو حالت فرض میشود؛ جایی که قصد در ضمان و استناد نقش دارد. جایی که قصد نقش ندارد. درجاییکه قصد نقشی ندارد بحث روان تر است. ولی درجاییکه قصد نقشآفرینی میکند معنای قصد د...
ماشین تورینگ
در جلسه قبل جملهای را خواندم که ناتمام ماند. از کتابی که در حوزه پیرامون هوش مصنوعی چاپ کردهاند؛ جلسه قبل نتیجهگیری آخرش را خواندم. فرمودند: «در سال 1936 یک ریاضیدان با مداد و کاغذ تصویری کشید»، اینها را خواندم. تا آن جا که «اختراع منحصر به فرد تورینگ که...
معنای الگوریتم
فرمودند: چگونه میتوان یک الگوریتم را تعریف کرد؟ جلسه قبل عرض کردم. اینها را بهصورت خلاصه میگویم تا در ذهن شریفتان باشد. الگوریتم چیست؟ همه با الگوریتم سر و کار دارند. حتی حیوانات که کارهای ساده را انجام میدهند با آن سر و کار دارند. «الحیوان جسم نام حساس م...
جایگاه مسلمین در توسعه علوم
اسمش هم از خوارزمی گرفته شده است. خوارزمی چند تا رساله دارد. رسالهای در جمع و تفریق دارد. یکی در جبر و مقابله دارد. جبر و مقابله او الآن شده (algebra) که کل دنیا به علم جبر میگویند. من در برخی از جاها دیدم که گفته بودند برای ریاضیات در میان مسلمانان اتفاقی ن...
بهکارگیری هوش محاسباتی نرم و سخت در علوم حوزوی
مسأله هوش مصنوعی از جهات مختلف، حوزوی است. یعنی حتی از جهات مهندسی نرمافزار محض هم باز حوزوی است. مثلاً در حوزه رشته اشتقاق کبیر در لغت، صرف و نحو داریم. الآن دو تقسیمبندی خیلی مهمی دارند؛ میگویند هوش محاسباتی نرم، هوش محاسباتی سخت. علوم حوزوی رایج ما مثل...
اتاق چینی و مسأله قصد و آگاهی هوش مصنوعی
هفته قبل مباحثه ما به اینجا ختم شد؛ آیا هوش مصنوعی قاصد هست یا نیست؟ عرض کردم اگر ویدیوی آن را پخش کنند نمیفهمید که آدم است یا ربات است. اگر نگاه کنید میبینید او را کشت و باید او را قصاص کنند. بعد نگاه میکنید و میبینید هوش مصنوعی بود. بعد میگویید برنام...
هوش مصنوعی یکی از زیرشاخههای علوم شناختی
خُب اتاق چینی چیست؟ ببینید خود هوش مصنوعی، امروزه یک زیر شاخهای از (NBIC) است. امروزه کاری خوبی میکنند، علومی بین رشتهای درست میکنند؛ میبینند بعضی از رشتهها میتوانند به هم کمک کنند. رشتههای مستقلی هستند و متخصصهای جدایی هم دارند اما همگرا (converge...
الف) فلسفه تحلیلی سرل و فلسفه قارهای درایفوس در نقد آگاهی هوش مصنوعی
خب علوم شناختی چیست؟ امروز این را توضیح میدهم و بعد توضیح مختصری از اتاق چینی میدهم. بعد به جایگاهی که این علم دارد را بیان میکنیم. این اتاق چینی بحثهای خیلی خوبی در هوش مصنوعی دارد؛ حدود چهل و سه سالش هم شده؛ از ۱۹۸۰ این بحث در فضای علمی آمده. در طول ای...
ب) تفکیک فهم انسانی از قواعد کار با نمادها در اتاق چینی
خب اتاق چینی را عرض کنم. این آقا حدود چهل و سه سال پیش چه گفت؟ برای اینکه نشان دهد -هرچقدر ماشین، دیگری را شکست بدهد و کارهای مهمی انجام دهد- این ماشین فهم و ذهن ندارد، اتاق چینی را طراحی کرد. اتاق چینی چیست؟ من قبلش مثالهایی طلبگی عرض میکنم. اول یک اتاق ...
ج) آشنایی کودک با ارائه جواب در جدول ضرب؛ نظیری برای اتاق چینی
من میخواهم مثالهایی را عرض کنم که ذهن شما جلو برود. جدول ضرب را در نظر بگیرید. به منزل که رفتید به بچهای که سه ساله است، اصلاً به مدرسه نرفته و نمیداند عدد چیست و حروف را نمیداند، بگویید؛ جدول ضرب را به او نشان بدهید و بگویید وقتی عددی از این ردیف و از ...
د) جداسازی مرز بین نرمافزار و سختافزار در اتاق چینی
قبل از اینکه آن را بگویم، نکتهای میگویم تا به مقصود اصلی برسم. آن چه که در فضای این اتاق چینی مهم است، این است: این مثال بهطور خیلی دقیق، مرز بین نرمافزار و سختافزار را جدا میکند. قبلاً در مباحثات داشتهایم؛ ما در فضای طلبگی میگوییم طبیعت و فرد. یعنی...
فیزیکالیسم ادامه تفکر ماتریالیسم
فقط یک مقدمه بگویم تا به آن برسیم. گفتم هوش مصنوعی زیر مجموعهای از علوم شناختی است؛ این علوم شناختی که امروزه خیلی مهم است، رویکردش رویکرد فیزیکالیسم (Physicalism) است. این همان ماتریالیسمی است که در زمان بچگی ما بود. ایدئولگ ماتریالیسم لنین بود. در فضای عل...
ایده غلط اما رویکرد صحیح علوم شناختی
الآن بهعنوان طلبه نه میخواهم پیشگویی کنم، نه میخواهم پیشبینی کنم، فقط میخواهم این را عرض کنم: به اندازهای که فهم ما هست در تحلیل با نظر علمی، این فیزیکالیسم باید پنج مرحله طبیعی را طی کند. الآن ما از مرحله دوم رد شدهایم و تازه به مرحله سوم وارد شدهای...
مرحله اول فیزیکالیسم؛ محوریت ماده در قانون لاوازیه
در ابتدا که شیمی مدرن آمد و عناصر اربعه کنار رفت، قانون لاوازیه که آمد، اولین مرتبه فیزیکالیسم بود؛ ماتریالیسم تا مرحله دوم بود. قانون لاوازیه چه بود؟ ماده نه به وجود میآید و نه از بین میرود، بلکه از حالی به حال دیگر تبدیل میشود. محل تاخت و تاز ماتریالیست...
مرحله دوم فیزیکالیسم؛ پایستگی ماده و انرژی
بعد مرحله جدید پیش آمد. چون وقت گذشته خلاصه آن را عرض میکنم. بسیار مهم است. مرحله دوم این بود…؛ مرحله اول ماده و ماده و ماده بود. مرحله دوم این بود که دیدند آن چیزی که بهعنوان پایه و اصل است را باید دو چیز قرار بدهیم؛ انرژی هم بهعنوان یک چیز پایهای به می...
مرحله سوم؛ ورود عنصر اطلاعات در کنار ماده و انرژی
مرحله سوم؛ همان است که پارسال برای آن نوبل دادند. به گمانم بسیار مفید است. کنار ماده و انرژی با دید علمی، عنصر سومی در فضای علم وارد شده به نام عنصر اطلاعات. وقتی به اطلاعات نگاه میکنید، اصلاً ریختش ریخت ماده وانرژی نیست. ولو الآن تلاش میکنند که آن را برگر...
مرحله چهارم؛ توجه به عنصر اطلاعات منفصل در کنار سه عنصر قبل
مرحله چهارم، که مقدماتش فراهم است، مثال منفصل و عقل بیرونی است؛ معقولات مستقله و مجرد تام. آن افلاطونگرائیای است که در فضای فلسفه ریاضی، زمینهاش فراهم است، ولی هنوز اینطور نیست که بتوانیم آن را در فضای علم بیاوریم. در فضای علم تنها عنصر سوم آمده؛ ماده، ا...
مرحله پنجم؛ فهم ربط بین اطلاعات منفصل با عالم فیزیکی
پنجمی را هم عرض کنم؛ سوم، اطلاعات به میان آمد، چهارم اطلاعات بهعنوان عنصر مستقل از ماده، نه بند به سیستمهای مادی، زمینه آن حتماً فراهم است؛ فقط باید کار طلبگی شود. مقدمات تبیین آن فراهم است. مرحله پنجم به گمانم هنوز مقدمات زیرساختی آن فراهم نیست، این مرحله...