نتایج جستجو

به این عبارت رسیدیم: تواترنقل اجماع بر تواتر در قرائات سبع و لیعلم أنّ هذه السبع إن لم تکن متواترة إلینا کما ظنّ لکن قد تواتر إلینا نقل الإجماع علی تواترها فیحصل لنا بذلک القطع.إذا عرفت هذا فاعلم أنّ الکلام یقع فی مقامات عشرة:الأوّل: فی سبب اشتهار السبعة...

شاگرد: عبارت «یحصل لنا القطع بذلک» نسبت به ما مقدمه‌ای اضافه بر سید جواد می‌خواهد. چون با خبر واحد از ایشان به ما رسیده است. نقل «یحصل لنا القطع بذلک» که به تواتر به ما نرسیده و این غیر از « یحصل لنا القطع» برای ایشان است، مثل نزاع محقق اردبیلی و جامع القاصد...

یکی از کسانی که حسابی من را به شک انداخت و الآن هم در شک هستم، با این‌که در طبقات او را ذکر کرده‌اند جناب طبری است. طبری با آن ید و بیضاء و یال و کوپال! من می‌توانم شواهدی را خدمت شما عرض کنم که اگر هم قاری بوده به نحوی بوده که به‌خاطر جولان و توسعه کاری‌ای ...

شاگرد: برخی قاری غیر رسمی هستند اما صبغه نمی‌گیرند. مثلاً الآن یک نفر مجتهد است اما کت و شلواری است. به او مجتهد مصطلح نمی‌گویند. در اهل‌سنت هم کسانی را داریم که قاری هستند اما آن‌ها را در طبقات نمی‌آورند. استاد: ببینید ما که طبقات می‌گوییم یعنی باید معلوم ...

اما راجع به تواتر؛ می‌خواهم دو نکته را امروز عرض کنم. یکی مسأله روش تحصیل تواتر است؛ تواتر قهقرائی و تواتر استقبالی. تواتر قهقرائی این است که الآن می‌بینیم این تواتر را یا همه ادعا دارند یا همه می‌گویند. می‌خواهیم به‌صورت قهقراء در تاریخ برویم. مدام برگردیم ...

روش دیگر تحصیل تواتر، تواتر استقبالی است. یعنی ما امر متواتر را تحلیل می‌کنیم که توان آن در وقت حدوث برای متواتر شدن چقدر است؟ یعنی نقطه حدوث امر متواتر را می‌بینیم. قطع نظر از این‌که قبول کنیم که متواتر هست یا نه، لحظه حدوث آن را فرض می‌گیریم تا ببینیم توان...

مثلاً کسی بگوید جنگی به نام جنگ جمل داریم. مثلاً کسی شتری را دزدید، بعد دزد را پیدا کردند و دیدند که او از یک قبیله‌ای بود. آن دو قبیله با هم دعوا کردند و کشت و کشتار عظیمی شد. اسم آن را جنگ جمل گذاشتند. خب شما چه می‌گویید؟ خیلی از محققینی که در قرن بیستم کت...

این را هم عرض کنم تا مقدمه دنباله‌ی عرضم شود. تواتر یک غایت دارد و یک عامل دارد. نوعاً یکی از این‌ها جلوه می‌کند و دیگری مخفی می‌شود. ولو وقتی بگوییم همه قبول می‌کنند. در تعریف تواتر چه می‌فرمایید؟ می‌گویید پشت در پشت به قدری بگویند که یمتنع تواطئهم علی الکذ...

بحث دیروز ناتمام ماند. به مثالی که برای تواتر عرض کردم رسیدیم. بعضی از آقایان فرمودند موثوق الصدور را توضیح بدهم. این بحث از بحث‌های کلیدی و پر فایده است. من مطالبی را عرض می‌کنم تا در ذهنتان حاضر شود. از مثالی که دیروز مطرح کردم به‌دنبال چیزی هستم. آن چیزی...

شاگرد: در فرمایش شما فرقی بین خبر متواتر و خبر موثوق الصدور نیست؟ استاد: تفاوت بسیار است. کلاً در فضای احتمال خلاف، عقلا دم به دم با آن مواجه هستند؛ در حوزه‌های مختلف. احتمال خلاف در سند، احتمال خلاف در یک دلالت، احتمال خلاف در یک امر موضوعی؛ مثلاً در امور ...

شاگرد: اصل فرمایش شما این شد که خبر صرف حکایت از واقع نیست. بلکه خود شواهد هم خبر می‌دهند. عرض من این است که خبر زید را کنار بگذاریم و اگر یک کارگاه دارد تشابک شواهد می‌کند، خب این‌ها اخبار متواتر می‌شود چون همه دارند خبر می‌دهند. استاد: الآن که ما بحث می‌ک...

این‌که فرمودید ما باید در علوم قرآنی ضوابطی بگذاریم حرف خوبی است. واقعاً همین‌طور است. ما در علوم قرآنی نیاز داریم. آقا یک بار کل سوره یاسین را به تلاوت ورش در مباحثه خواندند. همچنین از چیزهایی که تخصص خود شما است، ما خیلی استفاده کردیم. چیزی است که اگر من ب...

داشتم عرض می‌کردم که آن‌ها می‌گویند تواتر از قرن پنجم در کتاب‌ها آمده. ابن مجاهد که اسمی از تواتر نبرده. کلمه تواتر که مهم نیست. اگر در کتب پیشینیان بزنید تعبیر قراء الامصار می‌آید. به گمانم قراء الامصار یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تواتر است. اما به انواعی از ...

برای این‌که یادتان بماند عرض می‌کنم. کسی می‌گوید خداوند من را مختار کرده تا نماز ظهر را در هر جایی بخوانم. من نزدیک بخاری می‌ایستم. به او می‌گوییم خدا به تو فرموده؟ می‌گوییم نه، خدا فرموده نماز را بخوان و در همه افراد آن مختار هستی. من هم این فرد را اختیار ک...

شاگرد: این مخبر صادق با قرینه قطعیه یکی و مساوی هستند. استاد: قرینه اعم است. فعلاً یک اصطلاحی داریم که باید در مثال به آن نگاه کنیم. من از مخبر صامت منظوری دارم. ما تواترهایی داریم که به‌صورت موج عمل می‌کند. تواترهایی داریم که به‌صورت خطی عمل می‌کند. تواتره...

شاگرد٢: خبر محفوف به قرائن چه دواعی بر نقل داشته باشد یا نداشته باشد، با تواتر فرق می‌کند. تواتر یعنی بالفعل در هر طبقه افراد زیادی هستند که آن را نقل می‌کنند. استاد: شما گفتید معروف این است که می‌گویند باید در همه طبقات تواتر داشته باشیم. مثالی را عرض کردم...

شاگرد٢: می‌توان به این صورت گفت که چون قضایای فقهی، قضایای حقیقیه هستند، علم اصول هم یک نوع فلسفه است؟ فلسفه تحلیلی و فلسفه زبان را که می‌توان گفت. استاد: ببینید تا در این فضا برای یک واژه تعریف دقیقی ارائه ندهیم، نمی‌توانیم بگوییم منطبق بر این هست یا نیست....

به اين عبارت در صفحه دوم رسیدیم: و لیعلم أنّ هذه السبع إن لم تکن متواترة إلینا کما ظنّ لکن قد تواتر إلینا نقل الإجماع علی تواترها فیحصل لنا بذلک القطع.إذا عرفت هذا فاعلم أنّ الکلام یقع فی مقامات عشرة: الأوّل: فی سبب اشتهار السبعة مع أنّ الرواة کثیرون. ا...

من این ده مورد را سریع بخوانیم تا بحث‌های خوبی که در تواتر هست را عرض کنم. ان شالله! «إذا عرفت هذا فاعلم أنّ الکلام یقع فی مقامات عشرة»؛ مرحوم صاحب مفتاح الکرامه ده مقام را فرموده‌اند. مباحث آن می‌آید. اگر عمری بود بعداً با تفصیل بیشتر ده مورد می‌آید. لذا ا...

«السادس: هل هذه القراءات هی الأحرف السبعة التی ورد بها خبر حمّاد بن عثمان أم لا؟»؛ من مکرر تأکید کردم حتماً این قرائات احرف سبعه نیستند. احرف سبعه یک معنای محوری دارد که تعدد قرائت از لوازم آن است. احرف سبعه در یک کلمه این است: چون قرآن کریم تدوین تکوین است ...