تفاوت قرینه با مخبر صامت؛ عملکرد جبهه موجی تواتر استقبالی

شاگرد: این مخبر صادق با قرینه قطعیه یکی و مساوی هستند.

استاد: قرینه اعم است. فعلاً یک اصطلاحی داریم که باید در مثال به آن نگاه کنیم. من از مخبر صامت منظوری دارم. ما تواترهایی داریم که به‌صورت موج عمل می‌کند. تواترهایی داریم که به‌صورت خطی عمل می‌کند. تواترهایی که به‌صورت خطی جلو می‌رود و تواترهایی که به‌صورت جبهه موج عمل می‌کند. جبهه موج به چه معنا است؟ تفاوت سیر خطی با جبهه موج این است: در سیر خطی پشت سر هم جلو می‌روند. تواتر موجی این است که در جبهه موج هر نقطه، خودش مبدائی برای موج دیگر است. مثل تصاعد هندسی است. تواترهایی داریم که به این صورت است. یعنی ریخت تواتر استقبالی آن این است که به نحو موج و جبهه موج عمل می‌کند. صامت ها هم به این صورت هستند. شما باید یک مثال بزنید تا ببینم آن مثالی که از قرینه می زنید اگر از سنخ مخبرهای صامت است باید به تساوی هم برسد. اما فعلاً در ذهن من این است: قرینه‌ای که می‌گوییم مقام و اصطلاحی است که با مخبری که من می‌گویم عام و خاص من وجه است. شاید هم عام و خاص مطلق باشد.

شاگرد٢: من به این صورت فهمیدم هر واقعیتی که به قرائن قطعیه ای محفوف باشد که دواعی بر نقل آن هست، این تواتر می‌شود.

استاد: این یکی از آن‌ها است. درست است.

شاگرد٢: اما در اصطلاح بین خبر محفوف به قرائن قطعیه که دواعی بر نقل آن زیاد باشد یا نباشد، با تواتر تفاوت هست.

استاد: این قیدی که ایشان زدند مهم است. یعنی گاهی خبر محفوف به قرائن هست اما این قید را ندارد؛ یعنی اگر شما به‌دنبال آن بروید قطع پیدا می‌کنید. اما ایشان می‌گویند قرائن طوری است که برای کثرت نقل انگیزه ایجاد می‌کند.