نتایج جستجو

إذا تمهّد هذا فنقول: القرّاء صحابیّون و تابعیّون أخذوا عنهم و متبحّرون، و الصحابیّون المقرئون سبعة: أمیر المؤمنین و سیّد الوصیین علیه السلام، و ابیّ، و زید بن ثابت، و عثمان، و ابن مسعود، و أبو الدرداء و أبو موسی الأشعری. و القارئون: ابن عباس، و عبد اللّٰه ...

استاد: این‌که مصحف داشته یا نداشته؟ خیلی ها مصحف داشتند، اصلاً در آن زمان مصحف داشتن خیلی معمولی بوده.  یک اصطلاح مصحف هم هست؛ ابن ابی داود کتاب المصاحف دارد که کتاب مهمی است. ایشان می‌گوید من که مصحف می‌گویم به‌معنای قرائت است. و لذا در مصاحف ابن ابی داود ...

شاگرد: این تعبیر در مورد قرآن وارد شده؟ استاد: بله، در کافی شریف نگاه کنید. خیلی روایت سنگینی است. همان روایتی است که می‌فرماید «فإذا التبست عليكم الفتن كقطع الليل المظلم فعليكم بالقرآن‏». حالا این‌که نجوم چیست ما دو-سه روز مباحثه کردیم. همان سال‌های اول بو...

«و القارئون: ابن عباس، و عبد اللّٰه بن السائب»؛ این دو نفر را می‌گویند که جزء صغار الصحابه هستند. کبار الصحابه سنشان بالا است. صغار صحابه یعنی چه؟ یعنی آن هایی که وقت شهادت پیامبر خدا زیر ده سال بودند. یا حدود ده سال. مثلاً در مورد ابن عباس سیزده سال گفته شد...

«و التابعیّون المکیّون ستة و المدنیّون أحد عشر و الکوفیّون أربعة عشر و البصریّون ستة و الشامیّون اثنان و أمّا المتبحّرون فخلق کثیر»؛ ما این‌ها را می‌خوانیم. عجائب امر برای این طلبه قاصر که محضر شما نشسته، این است: الآن می‌گوییم کثیر ولی وقتی به دنبالش می‌روی...

استاد: آن خلاصه شانزده موردی است که شیخ هادی فضلی در کتابشان مطرح کرده‌اند. اگر شد به مناسبت عرض می‌کنم. دسته‌بندی او خیلی خوب است. اما وقتی نگاه می‌کردم دیدم حتماً به مباحثه با دید نقد نیاز دارد. نه این‌که بخواهیم ایراد بگیریم. بلکه برای این است که ببینیم گ...

اما بعد از این‌که صد سال گذشت،«و فی رأس الثلاث مائة أثبت ابن مجاهد»؛ تصنیف کتاب ابن مجاهد برای سال سیصد است. یعنی در سال سیصد آن را نوشت و در دست‌ها آمد. در سال ٣٢۴ که ابن شنبوذ را تادیب کردند و زیر چوب بردند، زمینه‌سازی آن فراهم شده بود. کار حکومتی کردند. ا...

«و حیث تقاصرت الهمم عن ضبط الرواة لکثرتهم غایة الکثرة»؛ رواة به قدری زیاد شدند که دیگر همت ها از این‌که رواة را ضبط کنند کوتاه شد.«اقتصروا»؛ مرجع آن ابن مجاهد نیست. در اینجا کاری با ابن مجاهد ندارند. بلکه «اقتصروا» یعنی مردم. یعنی اهل دین و کسانی که با قرآن ...

ببینید «لکن اشتهر» خیلی وقت‌ها به ذهن می‌آید که چون ابن مجاهد تسبیع کرده پس چهارده راوی از هفت هم برای ابن مجاهد است. درحالی‌که این‌طور نیست. این از نکاتی است که متخصصین تذکر می‌دهند.  ما هم که این‌ها را نمی‌دانستیم، اساتید تذکر دادند. ابن مجاهد تنها هفت تا ...

ممکن است که این هم به ذهن بیاید. حرف در حرف شد اما خوب است. می‌گویند مثلاً قرائت امام جماعت مسجد الحرام را گوش بدهید. او می‌خواند «ملک یوم الدین» اما شیعیان «مالک یوم الدین» می‌خوانند. پس «مالک» یک نحو شعار شیعه است. ببینید اصلاً عده‌ای می‌گویند که به‌غیراز ...

آن چیزی که می‌خواهم عرض کنم چیست؟ شما ببینید این قضیه که عثمان توحید مصاحف کرد متواتر هست یا نیست؟ این قضیه که عثمان مصحف را به پنج شهر فرستاد و بقیه آن را احراق کرد، متواتر هست یا نیست؟ کدام محقق و مسلمانی است که در این شک دارد؟ نفس کار متواتر عثمان مقابلش ...

من قبلاً از مناقب خواندم دوباره تکرار می‌کنم که ببینید. آن وقت این را ندیده بودم. در مناقب ابن شهر آشوب جلد دوم، صفحه ۴٢ می‌گوید امیرالمؤمنین بر همه سابق هستند. در همه علوم، «منهم العلماء بالقرائات»؛ از کسانی که امیرالمؤمنین اسبق بر همه آن‌ها هستند، علماء قر...

شاگرد: در چند جلسه قبل فرمودید که افراد القرائه یا افراد القرائه بالروایه است یا افراد القرائه بالاجتهاد است. این حرف شما با حرف دیگرتان دچار مشکل می‌شود. گفتید امام القرائه کسی است که اهل اجتهاد باشد. این دو قرائت معروف عاصم هم افراد بالروایه بوده، خب دراین...

قبل از این‌که بحث سندی حدیث را عرض کنم؛ فایده این بحث‌ها چیست. ایام شهادت امام جواد علیه‌السلام به مجلس روضه رفته بودم. از روضه بیرون آمدم، در ماشین که برمی‌گشتیم آقایی تشریف داشتند. گفتند من در منبر آقایی حاضر بودم. خودشان تعریف کردند. اسم هم بردند. گفتند د...

آیه می فرماید: «وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلى‏ مُكْثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزيلا[1]». «مکث» یکی از چیزهایی است که بعداً باید بگوییم. خیلی جالب است. می‌گویند دلیل این‌که قرائات به سماع بوده -نه به قیاس- همین «مکث» هست. در لغت عرب هر سه ...

من حالا عبارت مجمع البیان را بخوانم. مرحوم طبرسی در مقدمه مجمع فرموده‌اند که مقتدای این کتاب من، کتاب تبیان شیخ است. عبارات ایشان هست. بعداً ملاحظه می‌کنید. فرموده‌اند شیخ جلیل تفسیر تبیان را نوشته اند و تعریف های حسابی هم از تفسیر مرحوم شیخ کرده‌اند. ایشان...

شاگرد: حقائق التاویل. استاد: بله، حقائق التاویل فی متشابه التنزیل. تفسیر سید رضی بود. چقدر هم به‌خوبی ایشان فن قرائت را از اساتیدشان ذکر کرده بودند. پس این‌که شیخ می‌گویند کار اصحاب ما با این قرائات بود، روشن است. خب حالا ما چه می‌خواهیم بگوییم؟ می‌خواهیم ب...

شاگرد: برخی اوقات مجمع عین عبارت تبیان را می‌آورد، یکی هم از تفسیر جشمی است و دیگری هم تفسیر بسیط واحدی است. این کتاب‌ها جلوی مرحوم طبرسی باز بوده است. استاد: رسم تصنیف همین‌طور بوده و الآن هم این‌چنین است. اصلاً راهی غیر از این نیست؛ از کتاب‌های دیگر نگاه ...

این خیلی مطلب مهمی است. چرا زمان معصومین شیعه از این قرائات سؤال نمی کردند و نمی گفتند «مالک» بخوانیم یا «ملک»؟ الآن عبارت شیخ الطائفه به‌خوبی این را می‌رساند. شیعه در زمان معصومین دو اجماع عملی داشته. این‌که فرمودند «اجمعوا» تنها یکی از آن‌ها است. این‌که چر...

نکته دوم هم که نکته مهمی است. این را گفته ام اما باید همین‌طور جلو برویم تا به اطمینان بدون خدشه برسیم. سؤال این است؛ فرض می‌گیریم که منظور مرحوم شیخ از این عبارت، تعدد قرائات واقعی و جواز واقعی است. فعلاً حرف صاحب حدائق را کنار گذاشتیم. خب عبارت شیخ را چطور...