جستجوی پیشرفته
نتایج جستجو
نتایج یافت شده 5446
ثمرات تدوین نظام فقه
جایگاه تموّج پایه در شکلگیری عالَم
جایگاه ریاضیات در نظام آموزشی حوزههای علمیه
جایگاه شهرت اصحاب
جایگاه علوم پایه در نظام آموزشی حوزههای علمیّه
جسم شریف امام معصوم
جواز تقلید مجتهد از مجتهد دیگر
حدیث غدیر: از خبر واحد تا متواتر؛ فرآیندی اعجازگونه
این مقاله ابتدا در تاریخ شب عید غدیر ١۴٣١ مطابق با ۴ آذر ١٣٨٩،در سایت اینترنتی انجمن مسلمانان ایران،بارگذاری شده است.
حسن و قبح
خاستگاه مفهوم وجود و عدم
«خروج البصر من العین»؛ شرح کلام سیدالشهداء علیه السلام در تبیین «رؤیت»
خطاب شارع؛ انشاء شارع
دسته بندی فقه
دو ثواب یا یک ثواب؟
دو نکته در روش تفسیر قرآن کریم
دیدگاه شیخ طوسی درمورد تعدد قرائات
رویکرد تقطیعی به آیات قرآن کریم
رویکرد جناب سید رضی ره به قرائات قرآن کریم
ابوالحسن سید محمد بن حسین بن موسی معروف به سید رضی رحمهالله از بزرگانی است که در مجامع علمی و غیرعلمی بیشتر با گردآوری کتاب شریف نهجالبلاغه شناخته میشود.
رویکرد جناب علم الهدی سید مرتضی ره به قراءات
رویکرد شیخ مفید به قراءات قرآن کریم
امتیاز فرمایش شیخ طوسی در ذیل آیه « لوجدوا فیه اختلافا کثیرا»
شاگرد٢: ظاهراً سؤالی که دارید متوقف بر مراجعه نیست. بر فرض اینکه بگوییم در تبیان ایشان چنین فضایی را داشتند و قبل از قرن یازده هم فضایی بوده که سبع و عشر هم متواتر بودهاند، خب بالأخره این دو فضا باید با هم تنافی حس میکردند. سؤال این است که اگر فضایی که صا...
نکاتی نسبت به چاپ جدید تفسیر تبیان
آقا چاپ آل البیت مجمع البیان را آوردهاند. زحمت کشیدهاند و شروع به چاپ آن کردهاند. خیلی زحمت کشیده شده تا تفسیر به این صورت در بیاید. بناء هم نیست آدم تا چشمش به چیزی افتاد زود بگوید. اما در فضای مباحثات طلبگی مقصود ایراد گرفتن از کتاب نیست. مقصود این است ...
پاسخی به اشکال محدث نوری
شاگرد: برخی اوقات مجمع عین عبارت تبیان را میآورد، یکی هم از تفسیر جشمی است و دیگری هم تفسیر بسیط واحدی است. این کتابها جلوی مرحوم طبرسی باز بوده است. استاد: رسم تصنیف همینطور بوده و الآن هم اینچنین است. اصلاً راهی غیر از این نیست؛ از کتابهای دیگر نگاه ...
بررسی عبارت شیخ در مقدمه تبیان
الآن میخواهم عبارت شیخ را بخوانم و جلو برویم و ببینیم چه میفهمیم. عبارت شیخ این است: و اعلموا ان العرف من مذهب أصحابنا و الشائع من اخبارهم و رواياتهم ان القرآن نزل بحرف واحد، علي نبي واحد، غير انهم اجمعوا علي جواز القراءة بما ي...
دو اجماع شیعه مهم در قرائات و بازتاب آن در عبارت شیخ
این خیلی مطلب مهمی است. چرا زمان معصومین شیعه از این قرائات سؤال نمی کردند و نمی گفتند «مالک» بخوانیم یا «ملک»؟ الآن عبارت شیخ الطائفه بهخوبی این را میرساند. شیعه در زمان معصومین دو اجماع عملی داشته. اینکه فرمودند «اجمعوا» تنها یکی از آنها است. اینکه چر...
ترادف واژه تفسیر و تاویل در زمان شیخ
استاد: قبل از این من یک نکتهای را تذکر بدهم. کلمه «تاویل» در زمان شیخ و قبل از او بهمعنای تفسیر بوده. اصلاً مراد از تاویل، اصطلاح اصولی که بهمعنای خلاف ظاهر است، منظور نبوده. مهمترین کتابش تفسیر طبری است. طبری یک قرائت می گفته و می گفته لفظ التنزیل. بعد ...
تعلیل مرحوم شیخ طوسی در ترجیح قول ابن قتیبه؛ رکن مهم استدلال
این فرمایش تبیان را مرحوم طبرسی خلاصه کردهاند. خلاصه خیلی خوبی است. به جای اینکه چندتا قول بگویند همه آنها را دوتا کردهاند. کما اینکه دانی هم در جامع البیان همین کار را کرده است. میفرمایند: فإذ قد تبينت ذلك فاعلم أن الظاهر من مذهب الإمامية أنهم أجمع...
مرور مجدد عبارت شیخ طوسی در مقدمه تبیان راجع به قرائات
ذیل فرمایش مرحوم آسید جواد عاملی بودیم. فرمودند: «و کلام هذین الإمامین قد یعطی أنّ التواتر إنّما هو لأربابها[۱]»؛ یعنی ارباب قرائات؛ عاصم و نافع و… . عرض کردم فضایی که ایشان این عبارت را نوشته اند فضایی بوده که از نظر علمی بسیار سنگین بوده. لذا ایشان در آن ف...
پیشگفتار (خلاصه)
شواهد مراجعه و اعتنای فقهاء به کتاب تبیان شیخ طوسی
شاگرد: دیروز فرمودند که شاید منظور از تعبیر «ما اختلف القراء فیه» همین اختلاف قراء باشد. ظاهراً اگر این قسمت برجسته شود میتواند نکته خوبی شود؛ اینکه جناب شیخ این را تعلیل گرفتهاند برای اصلح الوجوه بودن وجه آخر. یعنی فهمی که ایشان از «ما اختلف القراء فیه» ...
رد و نقد نسبت تناقض در عبارت شهید ثانی
شاگرد: شهید ثانی نقل معارض دارند. یعنی برخی از قرائات را شاذ دانستهاند. استاد: احسنت ما همه اینها را خواندیم. آن وقت در یک کلام بگوییم؟! صاحب مفتاح الکرامه گفتند. شهید ثانی که کلاس اقراء رفته، دو دور از استاد قراء سبعه را دیده و بعد قراء عشره را شروع کرده...
ناسازگاری عبارات علماء معاصر مرحوم طبرسی با تقیه ای بودن اجماع شیعه
مقصود اصلی من ماند. من عرض کردم این تعلیل جناب شیخ میتواند قرینه متصله ای باشد که ما را به تردید بیاندازد که «غیر انهم اجمعوا» یعنی غیر مماشاتی یا نه. چیزی که الآن میخواهم عرض کنم چند نکته است. ما میخواهیم بگوییم در فضای شیخ و جناب طبرسی رضوان الله علیهم ...
انعکاس قول مشهور راجع به تواتر قرائات در کلام شیخ انصاری
رسائل ج١ص١۵٧ را ببینید؛ أنه إذا اختلفت القراءة في الكتاب على وجهين مختلفين في المؤدى، كما في قوله تعالى: * (حتى يطهرن) *، حيث قرئ بالتشديد من التطهر الظاهر في الاغتسال، وبالتخفيف من الطهارة الظاهرة في النقاء من الحيض، فلا يخلو: إما أن نقول بتواتر القراءات...
برخی از عبارات تبیان در تأیید تواتر قرائات
من بعضی از عبارات شیخ را بخوانم. فمن صرف في جميع المواضع کان حسناً، و من لم يصرف ايضاً كذلك، و كذلك ان صرف في موضع و لم يصرف في موضع آخر إلا انه لا ينبغي ان يخرج عما قرأت به القراء لان القراءة سنة، فلا يجوز ان ...
ذکر شواهد دیگری برای اتکاء قرائت قرّاء به روایت و سماع
اگر موارد دیگری هم هست عرض میکنم. حتی یک جا مرحوم طبرسی دارند، ایشان میگویند اینطور خواندن از نظر ادبیات اقوی است اما چون قرائت نشده حق نداریم بخوانیم. یعنی در قرائت، روایت است و برای ما نقل میکنند لذا اینجا میگویند این با اینکه از نظر ادبیات اقوی است و...
تبیینی برای نسبت لحن و خطأ به بعضی قرائات
شاگرد: طبق فرمایش شما اگر شیخ در تبیان به برخی از قرائات اشکال کند یا برخی از قرائات را نسبت به برخی دیگر بهتر بداند، رد فرمایش شما میشود. استاد: بله. شاگرد: شیخ در یک آیهای میگوید که قرائت حمزه لحن است. خب اینها را باید چه کار کنیم؟ استاد: قبلاً عرض ...
تحلیل برداشت صاحب حدائق از مقدمه تبیان
کلام سر عبارت دو امامین بود. مرحوم شیخ الطائفه و مرحوم طبرسی رضوان الله علیهما. تا جایی که ما در کتابها دیدیم مرحوم صاحب حدائق اولین نفری بودند که از این عبارت دو بزرگوار استفاده کردند که آنها قائل به عدم تواتر قرائات سبع هستند. تعبیر صراحت هم داشتند. فرمو...
پیشگفتار (خلاصه)
نسبت قاطعانه اجماع به امامیه توسط قدما و علماء قبل از قرن یازدهم
شاگرد: سید نعمت الله اجماع را قبول کردند؟ استاد: سید نعمت الله اجماع را نقل نمیکنند. خود آن آقایان میگویند اجماع است. اگر سید اجماع میگفتند که نمی گذاشتند این بحثها پیش بیاید. ایشان میگویند اصحابنا الاخباریین مخالف هستند. میگویند «جمهور المجتهدین من ا...
تفاوت عبارت مقدمه تبیان و مجمع البیان
امروز میخواهم درباره عبارت شیخ دو نکته عرض کنم. عبارت شیخ این بود: و اعلموا ان العرف من مذهب أصحابنا و الشائع من اخبارهم و رواياتهم ان القرآن نزل بحرف واحد، علي نبي واحد، غير انهم اجمعوا علي جواز القراءة بما يتداوله القراء و أ...