جستجوی پیشرفته
نتایج جستجو
نتایج یافت شده 5455
رعایت وقف و ابتدا آیات توسط قرّاء
شاگرد٢: در جلسه گذشته سؤالی پرسیدم فرمودید که ابتدای جلسه یادآوری کنم؛ سؤال این بود که آیا وقف و ابتدا هم منسوب به پیامبر است؟ تواتر هم دارد؟ استاد: آیا وقف و ابتدا هم سماعی است یا نه؟ مثلاً «وَ ما يَعْلَمُ تَأْويلَهُ إِلاَّ اللَّهُ»؛ اینجا وقف کنیم، «وَ ال...
صد سال تفسیر روایت «سبعه احرف» به تلاوت به معنا و توجیه ابن مجاهد به قرائات سبع
این را مکرر عرض کردم که مرحوم طبرسی میفرمایند؛ البته از عموم دیگران نقل کردهاند؛ چرا قرن اول و دوم نزد بزرگان اهلسنت جایز بود که تلاوت به مرادف بکنند؟ جایز بود، نمیگویم رایج بود؛ مستنکر نبود. هر کسی به معنا تلاوت میکرد به او چیزی نمیگفتند. خود مالک که ...
اجتهادی بودن برخی از قرائات و وقفها
شاگرد: یعنی میخواهید بین فهم و اقراء، در وقف و ابتدا تفاوت بگذارید؟ استاد: جالب این است که یکی از علوم قرآنیای که از قرن اول و بعد از آن، نوشتهاند همین وقف و ابتدا است. برای آن کتاب نوشتهاند. اصطلاحی که دارند این است: النص و الاداء. یعنی کتابهایی هست ک...
رفتار شناسی علماء بغداد از جمله طبری دراعتراض به قرائات قرآن
طبری در ٣١٠ وفات کرد؛ ابن جزری در النشر میگوید اول کسی که دهنش باز شد به اعتراض به قرائی که قرائت متواتر دارند، طبری بود. طبری تفسیر عظیمی دارد؛ از این کارها میکند. محکم رد میکند. خیلی جاها قرائات مشهور را رد میکند. خب این کارش است. شما میگویید اگر کلام...
کمبود اطلاعات دلیل نفی قرائات
منظور اینکه وقف و ابتدا یکی از علوم، علوم قرآنی است. اگر مقدمه الاتقان سیوطی را ببینید –یکی از جاهای خوب این کتاب است- تمام علوم قرآنی را فهرست کرده است. چهل یا پنجاه تا بود، یادم نیست. ولی وقف و ابتدا یکی از آنها بود. قرائات هم یکی از آنها است. علم الآی ...
اختلاف مصاحف امصار دلیلی بر تعدد قرائات و عدم ارتباط آن با خطای کاتب
قبلاً عرض کردم؛ مرحوم آقای جعفر مرتضی فحل میدان تتبع هستند. ایشان گفتند اگر در مصاحف اختلاف بوده امت آنها را برطرف کردهاند. خب ببینید بین دو بحث دقیق و نزدیک به هم است که اهل فن اینها را کاملاً جدا میدانند، اما ایشان آنها را یکی کردهاند. یکی اختلاف مصا...
اذعان شهید ثانی و محقق ثانی دومتخصص علم قرائات به اعلم بودن شهید اول و علامه در علم قرائات
من قبلاً از التمهید آوردم؛ در التمهید که اصلاً اسم نبردهاند. گفتهاند قرائت متواتر حفص است و خلاص. در فارسی آن که خلاصه التمهید است، در پاورقی این کتاب میگویند بله تازگی یک مصحفی به قرائت دیگری در یکی از بلاد چاپ شده است که همه مسلمین علیه آن اعتراض کردند ...
استحکام مبانی علوم قرآنی
این تأکید در ذهن شریفتان باشد؛ پایه کار و بیس (base) که امروزه به آن نیاز است، سر سوزنی در آن ابهام نیست. مستندات به قدری روشن است که چون گسترده است ما به آن جهل داریم. اگر به این مستنداتی که کالشمس است، سعه اطلاعات پیدا کنیم؛ همانطوری که زرقانی گفت؛ اگر س...
نقد توجیه کلام صاحب مفتاح الکرامه از زمخشری در انکار تواتر قرائات
در صفحه هفتم بودیم؛ فرمودند: و لیعلم أنّ القائلین بأنّ کلّ حرف منها متواتر کما هو ظاهر الأکثر لا بدّ لهم من تأویل ما وقع لبعض المفسّرین و النحویین کالزمخشری و نجم الائمة من إنکار بعض الحروف تصریحاً أو تلویحاً حیث حکم الأوّل بسماجة قراءة ابن عامر «قتل أولا...
اهمیت کتاب «دراساتٌ لاسلوب القرآن الکریم» در تعدد قرائات
اما نسبت به این دو آیه که فرمودند؛ در فدکیه صفحهای به نام «اعتراضات بر قرّاء». صفحات مختلفی که قبلاً بوده را در آن جا فهرست کردهام. امروز میخواستم چند چیز را بگویم که در بحثهای دیگر رفتیم. در اعتراضات نحوی ها، تاریخ آن و …؛ گاهی است شما با ده سال-پانزده...
کتاب «معجم المسائل النحويه والصرفيه الوارده في القران الكريم»
البته دنبال آن آقای دیگری کتاب دیگری نوشته است؛ «معجم المسائل النحويه والصرفيه الوارده في القران الكريم». این کتاب چون بعد از آن نوشته شده دیگر داشتنی است. ولو نسخه الکترونیکی آن نبود. این کتاب را بعد از کتاب آقای عضیمه نوشته است. کار بسیار جالبی کرده است. م...
قرائت «إلیاسین» در قرائت حفص و «آل یاسین» در روایت ابن باذش از امیرالمومنین شاهدی بر بازگشت تمام قرائات به قرائت امیرالمؤمنین ع
ببینید گفتیم «و الارحامِ» را حمزه به این صورت خوانده است؛ یک کتاب داریم که معاصر مرحوم صاحب مجمع است؛ «الاقناع في القراءات السبع» برای ابن باذِش است. معاصر مرحوم طبرسی است. حدود صد سال بعد از آن سخاوی که شاگرد شاطبیه بود، همین را در جمال القراء میآورد. اول ...
قرائت به جر حمزه در «وَالْأَرْحَامِ»و تأیید موافقت آن با عربیت توسط امام صادق علیهالسلام
نکته آخری که جالب است این است: قابل فکر هم هست. بعد باید روی آن تأمل کنیم. در این نقل حضرت به حمزه فرمودند: تو اقرأ هستی، «لست أخالفك في شيء من حروفك إلا في عشرة أحرف، فإني لست أقرأ بها، وهي جائزة في العربية»؛ سخاوی میگوید «و ان کان فی العربیة جیدة». این به...
تواتر قرائات تا اصحاب آن در کلام صاحب مفتاح الکرامه و نقد آن
در فرمایشات مفتاح الکرامه صفحه هفتم بودیم. و أمّا ما وقع فی المقام الرابع «فالقائل بتواترها إلی أربابها دون الشارع یقول إنّ آل اللّٰه علیهم السلام أمروا بذلک فقالوا: اقرأوا کما یقرأ الناس» و قد کانوا یرون أصحابهم و سائر من یتردّد إلیهم یحتذون مثال هؤلاء ...
تفاوت برخورد شیعه در بسمله با قرائت ملک/مالک
خب وقتی «بسم الله» جزء قرائت قراء سبعه نشد حالا بسم الله را چه کار کنیم؟ شما گفتید که امر کردهاند از آنها متابعت کنید؟! میگویند: «و أمّا علی القول بأنّ آل اللّٰه سبحانه جوّزوا ذلک»؛ اینکه از قراء متابعت کنید،«صحّ أن یقال بأنّهم صلّی اللّٰه علیهم استثنوا ...
نهی از بسمله توسط عامه، وجه سؤال از حکم بسمله
اما در خصوص خواندن «بسمله» نهی داشتیم. در فدکیه صفحهای هست به نام «نهی از بسم الله». لذا شیعه سؤال میکرد و میگفت آنها میگویند که اصلاً نباید بخوانیم! ائمه علیهمالسلام هم فرمودند غلط کردهاند! وقتی اهلسنت نهی میکنند انگیزه سؤال در شیعه پیدا شده است. ل...
کلام امام رضا علیهالسلام در قرائات
ان شالله بر میگردیم و اشکالات سنگین کار را وعده داده بودیم. پارسال که این مباحثه بود، روز ولادت امام رضا علیهالسلام بود، مباحثه ما هم در مسأله قرائات بود. من عرض کردم به یمن تولد مبارک حضرت، روایاتی که از جانب حضرت برای قرائات آمده را بحث کنیم. مراجعه کردم...
الف) «أنذر عشیرتک الأقربین»
صفحه به نام «قراءات قرآن کریم در روایات حضرت امام رضا علیهالسلام» است. یکی از آنها روایتی بود که ذیل «أنذر عشیرتک الأقربین» بود. پارسال مفصل از این روایت صحبت شد. خود حضرت فرمودند در قرائت أبی و مصحف عبد الله هست، و به آنها استشهاد کردند. در آن جا مفصل عر...
ب) «یوم نحشر المتقین»
پنج مورد آیه در این صفحه آمده که روایات حضرت درباره آنها آمده بود. یکی «أنذر عشیرتک الأقربین ورهطك منهم المخلصين» است. دومی آنها «سلام علی آل یاسین» است. سوم «یوم نحشر المتقین» است که مرحوم صدوق نقل میکنند که شخصی در حرم قرآن میخواند و وقتی میخواند مید...
مراد از قرائت اهل البیت
شاگرد: مراد از قرائت اهل البیت چه قرائتی است؟ استاد: روی این بحثهایی که ما داشتیم یعنی مختارهایی که در مقام هایی ابراز شده است. همان قدیمی ها کتاب دارند. به نظرم خود ابوعمرو هم دارد. قرائات النبی ص. وقتی کسی در این فضاها وارد باشد میبیند مسخره نکرده که می...