وجوه عالیه در آیه «لا یعلم… الغیب الا الله»

البته در مانحن فیه حرف‌های دیگری هم هست که به تعبیر یک روایت شریفه: «لم یجئ اوانها[1]»؛ هنوز زمان ما زمانی نیست که آن حرف‌ها بتواند خودش را خیلی نشان دهد.

مفتاح: لا یدرک مخلوق شیئاً الاّ بالله

 مثلاً یک روایت در کتاب مبارک توحید صدوق هست، حضرت یک جمله کوتاه فرمودند اما در مسائل معرفت‌شناسی هنگامه است. حضرت فرمودند «لا يُدرك مخلوق شيئا إلا بالله ولا تدرك معرفة الله إلا بالله[2]». خب آن فضا و آن روایت یک چیزی است که «لم یجئ اوانها». اگر روایت در آن فضا مطرح شود آن وقت این حصر در آیه شریفه در آن فضای «لایدرک مخلوق شیئا الا بالله» جور دیگری معنا می‌شود، ولی فعلاً دست ما کوتاه و خرما بر نخیل!

علی ای حال آن چه که در فضای بحث ما اظهر است، حصر حقیقی مبالغی است. این، ظاهر است و می‌توان برای آن مثال‌های مختلفی زد. 

[1]  عن زرارة قال: سألت أبا عبد الله عليه السلام عن هذه الأمور العظام من الرجعة و أشباهها، فقال: «إن هذا الذي تسألون عنه لم يجئ أوانه، و قد قال الله عز و جل: بل كذبوا بما لم يحيطوا بعلمه و لما يأتهم تأويله(مختصر البصائر، جلد۱ ، صفحه۱۰۸)

[2] توحید صدوق ص١۴١