رفتن به محتوای اصلی

پر رنگ شدن روایت حرف واحد در قرن یازدهم

شاگرد: این مشخص است که برداشت آن‌ها از اختلاف، اختلاف در قرائات است؟ با این‌که اختلاف قرائات با روایات «اقرئوا کما علمتم» سازگار نیست.

استاد: فهمشان در کجا؟

شاگرد: در روایات «کذبوا اعداء الله».

استاد: بله، در روایت زراره و فضیل.

شاگرد: از کجا این اختلاف را به اختلاف در قرائات زده‌اند؟ چون ما روایاتی مانند «اقرئوا کما علمتم» را هم داریم که حضرت قرائات را می‌گویند که هر کسی همان‌طور که یاد گرفته بخواند.

استاد: اولین جایی که دیدم این را به قرائات زده‌اند، مجلسی اول، فیض و سید نعمت الله جزائری هستند که بعد مدام قوی شده است. خود وحید هم دیدید به تبع آن‌ها فرمودند «عندنا حرف واحد» که در مقابل حرف شهید این را گفتند. شهید گفته بودند «کل مما نزل»، وحید گفتند «عندنا حرف واحد» چطور شما می‌گویید «کل مما نزل»؟! وحید دنباله این مسیر هستند. وفات وحید در 205 است. مجلسی اول شاید ١٠7٠ باشند. از هزار و هفتاد تا دویست و پنج، کارهایی شده است. روایات حرف واحد در این فاصله خیلی بزرگ شده بود. و حال آن‌که زمینه صدور آن هم محو شده بود. من قبل از ایشان در کلام کسی برخورد نکرده‌ام. حالا می‌گردیم؛ هر چه پیدا کنیم در فضای تحقیق خیلی مهم است که تاریخ یک حرف چیست. لذا ایشان اول شخصی است که از ایشان شروع شده و همین‌طور جلو آمده است. و الا قبل از آن اصلاً نبوده است.