نتایج جستجو

حالا روایت کافی شریف چه بود؟ دو روایت بود. جلد دوم صفحه ۶۳۰ که در باب النوادر است. از چیزهای جالب که توجه به آن خوب است این است که کافی مصدر اصلی این دو روایت است. در القرائات سیاری هم آمده و متعدد هم هست. ولی کتابی که رایج بوده و در دست علماء بوده کافی شر...

این‌ها فضاهایی بود که ذهن ما از آن دور بود. همین دیروز بود که در یکی از این کتاب‌ها دیدم. زمخشری را خیلی بالا برده بود. گفته بود عالم خبیر مفسر کذا؛ سرش می شده و بفهم بوده؛ وقتی آدم بفهمد آیا جرم است؟! گناه است؟! زمخشری می‌گوید علماء سنی به او حمله کرده‌ان...

حالا چیزی که به ذهن من آمد این است: مرحوم کلینی در باب نوادر این دو روایت را آورده‌اند. ما بیاییم واقعاً دیدگاه خود مرحوم کلینی را کشف کنیم. آن چه که در ذهن شریف ایشان بوده و از این «ان القرآن حرف واحد نزل من عند واحد» چیست. دو روایت بود: عَنْ زُرَارَةَ...

تا نیمه اول قرن دوم -صد و پنجاه سال- قوس صعودی آن بود. از صد و پنجاه به بعد قوس نزولی آن طی شد. آمد تا پایان قرن دوم و بعد هم قرن سوم که اصلاً از میدان بیرون رفت. چرا بیرون رفت؟ همان اشاره‌ای است که مرحوم طبرسی داشتند. قرّاء سبعه و عشره شبانه‌روز کار کردند...

آن چه که من در مورد ذهنیت ایشان می‌گویم به‌خاطر آن نکته تاریخی است که برای من بسیار مهم بود. نکته این بود: در قرن اول یک راه و یک روش و یک فکر، معنون به روایت سبعة احرف اوج گرفت. در قرن اول بین بدنه عوام مسلمین شکل گرفت و علماء اهل‌سنت هم از آن پشتیبانی می...

خب آن مطلب چه بوده؟ این بوده که قرآن را با نقل به معنا تلاوت کنید. قرآن یک مقصد و یک مطلوب است. مثل این‌که شما روایت را نقل به معنا می‌کنید و می‌گویید که امام این‌چنین فرمودند. می‌گوییم الفاظشان چه بود؟ می‌گوییم یادم نیست. عین همین کار را با قرآن انجام می‌...

خب این یک چیزهایی است که آدم تعجب می‌کند. اما وقتی ما تحقیق تاریخی  انجام دادیم، الآن برای ذهن قاصر من هیچ تعجب‌آور نیست. ابو حنیفه در فضایی بزرگ شده بود که همه مردم کارشان بود. یعنی تلاوت قرآن به صورت نقل به معنا کارشان بود. آدم تعجب می‌کند چون اصلاً این ...

داشتم این را می‌خواندم. ببینید چقدر جالب است! الموسوعه الفقهیه الکویتیه: وَذَهَبَ أَبُو حَنِيفَةَ إِلَى جَوَازِ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ فِي الصَّلاَةِ بِالْفَارِسِيَّةِ وَبِأَيِّ لِسَانٍ آخَرَ لِقَوْل اللَّهِ تَعَالَى: {وَإِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الأْوَّلِينَ}...

خب چیزی که من عرض می‌کنم این است: من می‌خواهم عرض کنم که اصلاً دیدگاه مرحوم کلینی به این صورت بود. ایشان که می‌گفت «ان الناس یقولون نزل علی سبعة احرف»، سبعة احرف در آن فضا منظور بود. نه سبعة احرفِ بعد از ابن مجاهد. چون می‌دانید که ابن مجاهد معاصر مرحوم کلی...

جلسه قبل مطلبی که به ذهنم آمده بود را عرض کردم. یادم نیست که قبلاً مطرح شده بود یا نه. آن چه که به ذهنم بود این بود که می‌خواستیم دیدگاه و نگاه خود مرحوم کلینی رضوان‌الله‌علیه نسبت به روایات «نزل القرآن بحرف واحد» را به دست بیاوریم. چه دیدگاهی نسبت به این‌ها...

من جلوتر عرض کرده بودم که مطلوب ما نسبت به حوزه، این است که به اینجا برسیم که هر طلبه‌ای که مقداری با این علوم آشنا شده، این حرف سفیان به عیینه[1] به گوشش خورده باشد. حرف ابن وهب به گوشش خورده باشد. هر کسی چند سالی درس خوانده باشد این مستندات واضح تاریخی که ...

همین شنبه شب در منزل یکی از اعزه بود؛ ایشان فرمودند؛ با این‌که در مباحثه هم عرض کرده بودم و از کتاب دیگری هم گفته بودم. چون ایشان فرمودند دوباره مراجعه جدیدی کردم و دیدم خیلی خوب است که به اندازه دو-سه دقیقه این را دوباره یادآوری کنم. ایشان فرمودند تأیید همی...

شاگرد: قول علامه قول جدیدی هست که دو عرضه به جهت اختلاف کیفیت بوده باشد. استاد: من جلوتر راجع به اختلاف عرضه، عرض کردم. در ذهن من چیزی بود که نزول سنوی و تعدد به‌گونۀ دیگری بود و اینطور نبود. شاگرد: یعنی حرف شما تأیید این نبود؟ استاد: بله، اصلاً گمان من ب...

حالا به بحث خودمان برگردیم. بحث ما این بود: مرحوم کلینی رضوان‌الله‌علیه که روایات حرف واحد را آوردند، دیدگاه خودشان و نگاهی که به معنای این روایت داشتند، بازتابش به حمل شایع در خود کافی شریف به چه صورت است؟ من دو تا از آن‌ها را بگویم، اگر فرصت شد بقیه آن را ...

شاگرد: این‌که معنای «اعط» با «امسک» متفاوت است، با تحریف منافاتی ندارد؟ استاد: نه، اتفاقا ما این را به این صورت جمع کردیم و گفتیم پنج-شش جور می‌تواند باشد. تا وحی بیانی و وحی تفسیری هم جلو رفتیم که با هم موازی بودند. بحث خوبی که مطرح شد؛ هر کسی حال داشت بعد...

برائت درشبهه مفهومیه بین اقل و اکثر و تفکیک بین شک درنفس مکلف به با شک درمحصِّل آن

مباحثه روز سه‌شنبه از اول سال تا الآن دو یا سه جلسه شد. ظاهراً دو سه‌شنبه مباحثه کردیم. سومی آن یادم نیست. به‌خاطر مباحثه فقه گفتیم که زودتر تمام شود. نشد که من ببینم که در آن جا چه عرض کردم. ولی مطالبی که به گمانم در این بحث لازم است را عرض می‌کنم. به‌خصوص ...

چیزی که می‌خواهم الآن خدمت شما بگویم جمع بین چند چیز است. البته به ذهنم آمد که چون مباحثه ما فقه بوده و یک روز از آن را برای این بحث گذاشتیم، فرعٌ مفتاح الکرامه را که کتابی فقهی است، بخوانیم. در چاپ های قدیم مفتاح الکرامه شش صفحه است. در این چاپ جدید مفتاح ا...

بعد از ایشان (مرحوم آسید جواد عاملی) کسی با ایشان همراهی نکرده است. تنها کسی که سراغ دارم، آسید محمد باقر خوانساری صاحب روضات الجنات است. ایشان در ذیل شرح حال حمزة الزیات که از قراء سبعه و شیعه است و مقری آن را امام صادق علیه‌السلام ذکر کرده‌اند، می‌فرمایند ...