سیر بحث های انجام شده

شاید حدود سال نود و سه بود که این بحث قرائات ذیل تفسیر مبارکه سوره ق شروع شد. از آیه «مَا يُبَدَّلُ ٱلۡقَوۡلُ لَدَيَّ»[1] به این بحث آمدیم. فهرست وار عرض می‌کنم؛ مطالبی مطرح شد. مقدمه النشر ابن جزری را خواندیم، مقداری از فصل الخطاب صاحب مستدرک را خواندیم، مقداری از کتاب «مرویات سنخ التلاوة» را خواندیم، البیان مرحوم خوئی را خواندیم. مباحثه ما همین‌طور متشتت بود. کم‌کم زمینه‌ای فراهم می‌شد که این اطلاعات ما و مطالعاتی که می‌کردیم افزوده می‌شد. تا این‌که یک تعطیلی ای پیش آمد و بعد از تعطیلی به این صورت مباحثه را شروع کردیم و الآن هم به‌دنبال همان هستیم.

مرحوم صاحب مفتاح الکرامه در مفتاح الکرامه «فرعٌ» آوردند. این «فرع» برای بحث‌هایی که ما به دنبالش بودیم خیلی عالی بود. لذا آن را یک جزوه کردیم. عنوان جزوه را هم عنوانی از خود سید قرار دادیم. فرمودند: «اعلم انه قد تواتر نقل الاجماع علی تواتر القرائات السبع»[2]. در فضای فقه خیلی تعبیر مهمی است. تواتر نقل اجماع بر تواتر قرائات. این جزوه را با همین عنوان مباحثه کردیم. به صفحه هفتم آن رسیدیم که مقام رابع بود. عده‌ای گفته بودند این تواتر، تواتر به عاصم است، نه به غیر آن‌ها. از اینجا وارد بحث رسم المصحف شدیم. رسم المصحف تازه توجه ما را به خود جلب کرد. برای من خیلی مهم جلوه کرد. قبلاً هم توجه داشتیم اما نگاهی که برای هر کسی قانع‌کننده است را به آن نداشتیم. از روز اول به این صورت جلو رفته بودیم. لذا مباحث خیلی مهم‌تری پیش آمد. در این دو-سه جلسه‌ای که گذشت ما این مباحث را مطرح کردیم. یکی-دو سؤالی که به دنبالش بودیم را مطرح کردیم. چون در چند سال اول به مسأله تعدد قرائات هم بحث شد، تکرار آن‌ها به‌صورت اشاره نیاز است.

[1] ق ۲۹

[2]  مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة (ط-جماعة المدرسين) نویسنده : الحسيني العاملي، السید جواد    جلد : ۷  صفحه : ۲۱۲