انعکاس قرائت ابن مسعود در آیه تبلیغ، نمونه ای از اعجاز حفظ قراءات دیگر قرآن

شاگرد: خیلی وقت ها این طور القاء می شود که دغدغه عثمان در توحید مصاحف این بود که اسلام حفظ شود، قرآن حفظ شود، در حالی که از قرائن دیگر اعتقاد داریم که آن ها به دنبال حفظ دین نبودند و برای این مسائل ارزشی قائل نبودند. از نگاه اهل سنت این را پر رنگ می کنند که خداوند قرآن را به وسیله آن ها حفظ کرد. ولی در نگاه شیعه این است که این حرکت خلفاء برای منزوی کردن قرائات اهل البیت بود تا آن ها به صحنه نیایند. این حرف درست است؟

استاد: ذیل فرمایش شما شاید بالای پنجاه بار در مباحث تکرار کردم. الان یک کتابی هست بیست و پنج جلد. «موسوعة التفسیر الماثور». الان در اینترنت هست. پی دی اف­های رنگی آن هم هست. پنجاه محقق در عربستان آن را نوشته اند. در المنثور سیوطی را محور قرار داده اند و آن را تکمیل کرده اند. کارهایی که این پنجاه نفر کرده اند این است که احادیثی که در در المنثور آمده، سال های وفات روات نهائی تفاوت می کند، ما در این موسوعه کاری می کنیم که سال وفات هر کدام را مراعات می کنیم. یعنی اگر ابن مسعود قبل از ابن مجاهد بود، اول حرف او را می آوریم. خب حالا چه شده؟ گفتم می ماند. الان آن را چاپ کرده اند. زیر هر آیه ای می نویسد، «القرائة». به خط سبز زیبا نوشته است. قدیمی ترین قرائات را زیر همان آیه به ترتیب وفات روات می آورند. الان موجود است؛ متن آن هم در سایت رسمی الشامله موجود است. خیلی هم نشر پیدا کرده است. کتاب خوبی هم هست، نشر پیدا کرده. حالا چه شده؟ اتمام حجت الهی در قرن پانزدهم است. آیه شریفه سوره مبارکه مائدة است؛ «يَـٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ وَإِن لَّمۡ تَفۡعَلۡ فَمَا بَلَّغۡتَ رِسَالَتَهُۥ»[1]. درست زیر آیه آمده «القرائة». چرا؟ چون ابن مسعود از همه زودتر وفات کرده، لذا زیر آیه آمده است. نوشته: «عن عبد الله بن مسعود، قال: كُنّا نقرأُ على عهد رسول الله - صلى الله عليه وسلم -: (يَآ أيُّها الرسول بَلِّغْ مَآ أُنزِلَ إلَيْكَ مِن رَّبِّكَ أنَّ عَلِيًّا مَّوْلى المُؤْمِنِينَ وإن لَّمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ...»[2]. «نزل القرآن علی سبعة احرف»؛ یک بار از جبرئیل آن آمده و یک بار هم این آمده. اختلاف بالزیادة و النقص را زیاد عرض کرده ام. مفصل عرض کردم که یکی از وجوه سبعة احرف این است که جبرئیل دو جور قرائت کرده است. جبرئیل همین را که ما می خوانیم اقراء کرده، «لصیانة کتاب الله» از این که به خاطر امور سیاسی آن را بردارند.  اما خداوند آن را باقی می گذارد. چطور؟ الان در قرن پانزدهم هستیم، مهم ترین کتابی که در سایت ها آمده، درست زیر آیه این قرائت را آورده اند. تمام شد.

عرض کردم در ذهنم خیلی حالت ناراحتی بود که تفسیر ابن مردویه را نداریم. حاج آقای معراجی در کتاب خانه حدیث، فرمودند این کتاب چاپ شده. تفسیر ابن مردویه چاپ شده و الان هم هست. ابن کثیر این ها را داشته، خود سیوطی هم داشته که در در المنثور آورده است. سند را انداخته است. در ترجمان القرآن کل سند را آورده است. بحمدالله خود تفسیر الان هست. ابن مردویه برای قرن پنجم است.

[1] المائده ۶۷

[2]  كتاب موسوعة التفسير المأثور، ص۶۹۱