شدت معنای عین از همزه در ماده‌ی لغوی واحدة

یک شبه داریم با «های هوّز» یک شبح داریم با «حای حطی». این‌ها در اشتقاق کبیر، نزدیک هم هستند. قبلاً هم بحث شده بود. البته اگر این قواعد سر برسد. همه‌ی قواعد اشتقاق کبیر را، علی الفرض جلو می‌رویم. یعنی یک فرضی می‌گیریم تا ببینیم تا کجا سر می‌رسد. یکی از قواعد اشتقاق کبیر این بود: مثلاً هر کجا در کلمه‌ای الف و همزه هست و در کلمه‌ی دیگری، دقیقاً همین‌جا حرف عین است، می‌گفتیم معنا، همان معنا است، ولی یک مقدار غلیظ‌تر. چرا؟؛ چون تلفظ عین با همزه تفاوت داشت. همزه راحت‌تر اداء می‌شود اما عین حرف حلقی است که با غلظت و شدت اداء می‌شود. این‌ها را ابن‌جنی، در الخصائص، هم دارد. هاء و حاء. های هوز، راحت اداء می‌شود. معانی‌ای هم که افاده می‌کند، سست است؛ هوا؛ هم هاءش، هم واوش و هم الفش کاملاً با مسمی تناسب دارد.