رفتن به محتوای اصلی

قوام «حساس متحرک بالاراده» و نفس حیوانی به زمان

«نام حساس متحرک بالاراده»؛ «نمو» چیست و «حساس» به چه صورت است؟ از مطالبی که امروزه در مدارس می‌گویند و معروف است، این است: تا «نامٍ» می‌گویید، با زبان امروز به چه معنا است؟ جسمی که غیر نامی است، به چه صورت است؟ در حکمت و کلام قدیم می‌گفتیم جسم نامی چه جسمی است؟ یا جسم عنصری بسیط است؛ آب و هوا و آتش و خاک. یا جسم مرکب است که معدن می‌شد؛ معدن جسم غیر نامی بود؛ مثل طلا و آهن و … که آن‌ها را معدن می‌دانستند؛ در اصطلاح آن‌ها به این صورت بود. می‌گفتند این جسم غیر نامی است؛ در این محدوده غیر نامی است. معدن به چه معنایی است؟ یعنی ثابت؛ طلا، هیچ وقت رشد نمی‌کند و جسم نامی نیست. آهن رشد نمی‌کند. عقیق و فیروزه رشد نمی‌کند. به این، معدن می‌گفتند، آن را هم می‌گفتند جسم عنصری بسیط. یک جسم فلکی بسیط هم داشتند که در همین کتاب شرح تجرید هست. این غیر نامی بود.