استحاله‌یاجتماع نقیضین تحلیلی است یا ترکیبی؟
برخی گفته اند: «قضیه‌یاستحاله‌یاجتماع نقیضین تحلیلی است نه ترکیبی، یعنی استحاله‌یاجتماع از دل موضوع قضیه یا همان نقیضین بیرون می آید و موضوع به خودی خود شامل این استحاله است» اما وقتی موضوع را تحلیل می کنیم می بینیم مثلا در قضیه‌ی«محال است انسان لا انسان باشد» از موضوع که «انسان و لا انسان» است جز سلب بیرون نمی آید. یعنی در صرف «انسان و لا انسان» محال بودن اجتماع این دو فرض گرفته نشده است و این استحاله شیء سومی است که ما آن را درک می کنیم و از صرف فرض انسان و لا انسان استحاله‌یاجتماع بیرون نمی آید. یعنی در انسان و لا انسان استحاله‌یاجتماع فرض گرفته نشده است بلکه استحاله‌یاجتماع را درک می کنیم و روی موضوع قضیه می بریم.
بدون نظر