نمونه رسم قرائت «ملک یوم الدین» در رسم املائی مصحف ابن بواب

 در این صفحه هم سوره مبارکه حمد را از او نقل کرده‌اند. دارد: «بسم الله الرحمن الرحیم، الحمد لله رب العالمین، الرحمن الرحیم، ملک یوم الدین»؛ ضبط آن را «ملک»‌ آورده است. ولی علی ای حال «الف» را ندارد. این شاهد خیلی خوبی است؛ یعنی با این‌که او به قواعد ملتزم نبود، می‌توانست «مالک» بنویسد اما بدون «الف» نوشت. لذا از اینجا اگر شواهد را جمع‌آوری کنیم خوب است؛ شیخ الطائفه در تبیان فرمودند درست است که دو قرائت «مالک» و «ملک» را داریم، اما «فی الخط واحد»؛ یعنی بدون الف هستند. یعنی در تمام خطوط مصاحف «ملک»، الف ندارد. این را شیخ الطائفه در تبیان فرمودند. خُب در آن زمان رسم الاملاء بوده. من دنبالش هم هستم نشد از اساتید فنی که کار می‌کنند بپرسم.

همین هفته بود که مصحف شریف را در مشهد مقدس پرده برداری کردند. آن استاد که برای تحقیق آن خیلی زحمت کشیده‌اند، این کتابشان را لطف کردند به من دادند؛ «قرآن‌های کوفی در ایران و دیگر پاره های آن در جهان سده نخست تا پنجم». فصل اولش مربوط به همین مصحفی است که در مشهد پرده برداری شد. نزدیک شاید بیست صفحه خصوصیات این مصحف، اختلاف مصاحف امصار آن، تعدد قرائاتش، ترتیب سورش را توضیح می‌دهند. توضیحات خوبی می‌دهند راجع به این مصحف اخیر.

شاگرد: بعضی از اختلاف قرائاتی که هست به نقط بر نمی گردد، بعض اختلاف قرائات مثل یعقوب و غیر یعقوب در پایه حروف است، آن وقت ایشان می‌گوید این مصحف برای قرن اول است؛ برای حدود سال شصت است، یعنی زمانی‌که یعقوب برای این قرائت شناخته نشده بود، قرائتش در این قرآن هست.

استاد: بله، شکی نیست. این از واضحات امر است. اگر هم هر چه بیشتر اطلاعات افزوده شود، می‌بینید این چیزی که شما می‌گویید از واضحات است.