شهرت قرائت «آل یاسین» در مدینه و بصره و مطابقت نسخه قرآن امیرالمؤمنین (ع) با آن

خیلی جالب است، چند سال پیش مصحفی را در آستان‌قدس چاپ کرده‌اند، مصحفی که وقف نامه آن را شیخ بهائی از طرف شاه عباس برای حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام نوشته‌اند. دو-سه نفر از اساتید زحمت کشیده‌اند، جزاهم الله خیرا! عین همان مصحفی است که در آستان‌قدس است، حتی شکل آن هم مثل خودش است. عین همان را چاپ کرده‌اند. یک نسخه آن را هم به من دادند. با تحقیقاتی که آن‌ها داشتند –خیلی زحمت کشیده‌اند- می‌گویند این مصحف شریف در قرن دوم نوشته شده، آن هم در بصره. حال و هوای بصره را داشته. درست است که نوشته «کتبه علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام»، ولی به گمان من که خیلی روشن است، دیگری ناسخ نفس این نسخه است، ولی چون حضرت نوشته بودند «کتبه»، او هم فقط کتبه امیرالمؤمنین را نوشته است. رسم نبوده ناسخ اسم خودش را در مصاحف بنویسد.

در آن مصحف جالب است، اعراب نداریم. اعراب را با نقطه های قرمز گذاشته‌اند؛ مثل ابوالاسود دوئلی. در قرن دوم بوده و اعراب را هم با نقطه می‌گذاشتند. نقطه های سیاه نقطه حروف بوده؛ نقط الاعجام. نقط الاعراب هم داشته. در این مصحف همین آیه به‌صورت «سلام علی آل یاسین» است. «إل یاسین» نیست. چقدر مناسب است که می‌گویند این مصحف در نیمه دوم قرن دوم نوشته شده. حدس زده‌اند. در بصره بوده. الآن شما مراجعه کنید. لینکی هم گذاشته‌اند. صفحه قرائت «سلام علی آل یاسین» را ببینید. در آن جا یک لینک هست، در این لینک صوت کل بیست راوی قراء عشره را در یک صفحه می بینید. قراء عشره با بیست راوی در اینجا آمده است. اسم‌های آن‌ها هست. نگاه کنید. شش تا از این بیست راوی؛ یعنی شش راوی از سه قاری مهم که دو تا از آن‌ها از قراء سبعه هستند و یکی از آن‌ها هم از قراء عشره است. از قراء سبعه نافع و ابن عامر است. چون ابن عامر هم نوعاً مدنی است. از قراء عشره یعقوب حضرمی است که بصری است.

در عشره دو مدنی داریم، دو بصری داریم، یعقوب حضرمی قطعاً بصری است. می‌خواستم این را بگویم. قرائت یعقوب حضرمی «سلام علی آل یاسین» است. به این صورت می‌خوانند. هم روح و هم رویس هر دو از یعقوب حضرمی قاری مهم بصره است راویت می‌کنند. خیلی‌ها به ابن مجاهد اعتراض کردند که چرا کسائی را جای او گذاشتی؟! او از کسائی اولی بود. او خوانده «سلام علی آل یاسین»، از هر دو راویش. یعقوب حضرمی ٢٠۵ وفات کرده است. یعنی عمر او در همان نیمه دوم قرن اول بوده که این مصحف در آن جا نوشته شده است. چقدر مناسب است که خود اعراب این مصحف آستان‌قدس با قرائت یعقوب حضرمی که قاری مهم شهر بصره است موافقت دارد. این‌ها نکات بسیار مهمی برای این قرائت آل یاسین است.

خب خود یعقوب که «آل یاسین» خوانده و در بصره قاری مهمی بوده، و ابن عامر در شام کلاً «آل یاسین» خوانده، و در مدینه هم اهل مدینه «آل یاسین» می‌خواندند، الآن در فضای قرائت آن‌ها امام رضا علیه‌السلام وقتی این‌ها را در مرو فرمودند چه سالی بوده؟ می‌خواهم مقارنه ها را ببینید. جالب است. حدوداً در سال 201 بوده. خود یعقوب 205 وفات کرده است. یعنی در زمانی‌که حضرت به این آیه استشهاد کردند در همان زمانی است که یعقوب حضرمی از قراء مهم عشره در بصره این را می‌خواند. پس کسی نگوید وقتی حضرت خواندند چرا کسی حرفی نزد؟! چون رایج بود که «سلام علی آل یاسین» را می‌خواندند.