صفحاتی که اخیرا روزآمد شده‌اند
توجیه کثرت در حکمت متعالیه و حکمت مشاء
صفحه هفتاد و سه بودیم. این خطبه شریفه که حضرت فرمودند: «و تمكن منها لا على الممازجة»[1]. از جلس...
پیشگفتار (چکیده)
شرح فقرۀ «و تمكن منها لا على الممازجة» نزاع لفظی در اصالة الوجود و اعتباریة الماهیة؛ توجیه کثرت د...
بازگشت عالم مرکبات به عالم بسائط و ارتباط آن با بسیط بودن حروف
شاگرد: به نظر می‌رسد معنای روایت امام رضا علیه‌السلام در مورد معنای «ق» این است که قاف در معنای...
معنای تعبیر «لقامت ذكور الرجال على الخشب»
شاگرد: این تعبیر روایت به چه معنا است؟ «يا يونس لو أخبرت النّاس بما فيها لمن زار الحسين، لقامت ...
طبیعی‌ترین معنا برای حروف؛ نفسیت آن‌ها
و بالاتر از همه‌ی این‌ها، این جمله‌ای است که امام رضا علیه‌السلام در مناظره‌ی جاثلیق با عمران ص...
تفاوت موطن علم حروف با علم اشتقاق و مانعة الجمع نبودن آن‌ها
شاگرد ٢: در این روش سراغ آثار حروف می‌روند؟؛ سراغ ناریة یا نوریهبودن آن می‌روند؟ سراغ آن اعداد...
وسعت اطلاعات و قدرت پردازش هوش مصنوعی، دو عامل مهم در استفاده از آن در علم لغت و سایر علوم
شاگرد: به «بُضع» هم فکر کرده‌اید؟ «بعض»، «بضعة» و «بضع». استاد: فکر نکرده‌ام. اگر هم قبلاً بود...
برقراری رابطه‌ی طبعی میان لفظ و معنا در کلمات مهمل
شاگرد ٢: طبق این رابطه‌ی طبعی، ترکیباتی از حروف که الآن برای آن‌ها معنایی نمی‌بینیم و مهمل هستن...
اشتباه قوام بخشی به ترتیب حروف در کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل و از دست رفتن معنای واحد در کلمات هم حرف
شاگرد ٢: ایشان التزام به این دارند که عرف هم این معانی را بفهمد؟ استاد: بله؛ خوبی کتاب ایشان ا...
تفاوت روشی دو کتاب التحقیق و المعجم الاشتقاقی الموصل و تطبیق آن در واژه‌ی «بیع»
به نظرم در جلسه‌ی قبل راجع به کلمه‌ی «تفاوت» از حسن جبل نقل کردم. من اشاره می‌کنم. شما دنباله‌ی...
انواع روش تفسیر معنای حدیث «من عرف نفسه» و معانی مختلف آن
به این عبارت رسیدیم، حضرت علیه السلام فرمودند: «الحمد للّه الذي أعجز الأوهام أن تنال إلا وجو...
درک معنای دایره و انشای شکل آن توسط قوه‌ی خیال
در آنجا یک نکته بود که به گمانم خیلی مهم است. درک ما از اشکالی که تجرد برزخی دارند - مرتب هم ذ...
تجرد برزخی شکل دایره
در مباحثه‌ی مقاله‌ی اندیشه، خدمت شما عرض کردم که مثال‌هایی هست که تجرد مثالی را نشان می‌دهد. ...
عدم تنافی عینیت علم خداوند متعال به اشیاء، با علم داشتن او به اشیاء
شاگرد: این‌که می‌گوییم «به او علم داریم» مسامحه می‌شود، چون خودش علم است. استاد: خیر؛ چون احاط...
ب) عینیت علم خداوند متعال و اشیاء
استاد: بله؛ اصلاً دو جمله است. «علمها لابأداة»؛ خدای متعال اشیاء را می‌داند، نه با وسیله. «لایک...
الف) نفی ادات، در علم خداوند متعال
عبارت بعدی: و علمها لا بأداة، لا يكون العلم إلا بها خدای متعال، علم به اشیاء دارد، «لابأداة»....
انحصار معرفت توحید در خداوند متعال
علی أیّ حال، مثال‌های متعددی داریم که رفع استبعاد می‌کند در چیزهایی که به خدای متعال نسبت می‌ده...
تقدم مفهوم ضرورت بر «جهان‌های ممکن» در منطق
امروزه برای بعضی از چیزهایی که نتوانستند تحلیل کنند - آن هم به‌خاطر پایه‌گذاری غلط - می‌گویند «...
تمثیل معیت حقایق ثابتة با هر مکان و زمانی، برای تببین معیت خداوند متعال
خود وحدت هم، چنین است؛ تمام طبایع صرفه، لایتثنی هستند. یعنی هر طبیعتی که می‌بینید، از حیث نفس ا...
تمثیل جامع اضداد بودن خداوند متعال به اراده‌ی متضاد در نفس
حتی در مسائل سریان نفس در بدن و افعالی که دارد، مثال‌های حکمت‌آمیز خیلی بزرگی هست. بعضی از آن...