رفتن به محتوای اصلی

بازگشت قرائات به امیرالمؤمنین (ع)

شاگرد: تعبیر نسخه مدینه به این صورت است.

نسخ المصحف علی ما یوافق روایة حفص بن سلیمان بن مغیرة الاسدی علی قرائة عاصم بن ابی النجود عن ابی عبدالرحمان عبدالله بن حبیب بن ربیعه سلّمی عن مجموعة من الصحابه، منهم عثمان العفان و علی بن ابی‌طالب و ابی بن کعب و زید بن ثابت

می‌گوید قرائت حفص از این چهار صحابی است. بعد می‌گوید:

و ذلک کله ماخوذ من المصاحف الستة و هو موافق لها و هذه المصاحف هی التی بعث بها عثمان الی مکه و البصره و الکوفه و الشام و المصحف الذی جعله لاهل المدینه و المصحف الذی اختص به لنفسه

استاد: سر محصف خودش هم چه حرف‌هایی هست. وقتی هم او را کشتند، یک قطره از خونش روی «فَسَيَكْفيكَهُمُ اللَّهُ» افتاد و … . خیلی مفصل است.

شاگرد: می‌خواهم بگویم این را از کجا در آورده‌اند؟ عاصم به حفص می‌گوید من برای تو تنها از علی نقل می‌کنم.

استاد: چیزهای دیگرش هست. در کتب شیعه این را می‌گویند.

شاگرد: پس مختص به امیرالمؤمنین نیست.

استاد: بله. در کتب علوم قرآنی برای این‌که عاصم را جا بیاندازند، و حفص جا بگیرد، می‌گویند از امیرالمؤمنین امام معصوم است و تمام. روی مبنای حرف واحد این را می‌گویند. و الا اگر مبانی عوض شود آن‌ها هم هست. مرحوم آسید جواد عاملی در مفتاح الکرامه هم این را آورده‌اند. جالب‌تر این است ابن شهر آشوب است. آن سنی می‌گوید ایشان در قرائات امام عصرش است، ایشان در مناقب می‌گویند کل قراء سبعه با این اختلافاتی که دارند «یرجع قرائاتهم الی امیرالمؤمنین». یعنی نه این‌که فقط حفص باشد. این را ابن شهر آشوب می‌گویند. می‌گویند از اعلمیت حضرت، «علمه بوجوه اختلاف القرائات» است. یعنی حضرت همه وجوه قرائات را می‌دانستند. اصلاً بوی ای از حرف‌های قرن یازدهم به بعد، در کلمات شیعه نیست. من خیلی گشتم. فقط یک جا است؛ آن هم سید بن طاووس در سعد السعود است. با بحث‌هایی که قبلاً شده بود.

شاگرد: کلامی که از علامه عسگری بیان کردید و امثال علماء دیگر، همه آن‌ها به حرف واحد بر می‌گردد. یا همان حرف آقای خوئی که می‌گوید همه قرائات متواتر نیستند، بلکه ماده آن‌ها متواتر است. در نهایت هم نمی‌گویند کدام از «ملک» و «مالک» قرائت است. منشأ همه این‌ها حرف واحد است. ظاهراً علامه مجلسی هم همین مشکل را دارند.

استاد: اولین شخص پدر علامه مجلسی است. هر چه گشتیم -شیخ بهائی و …- نداشتند. اولین کسی که این فضا را باب کردند مجلسی اول بودند. هم مجلسی ثانی طور دیگری و بعد فیض در اینکه فضای حرف واحد یعنی یک قرائت درست است.

شاگرد: این‌که این روایات را نمی‌توان جمع کرد و همه آن‌ها تحریف است.

استاد: بله. قرائت صحیحه یکی از آن‌ها است.این حرف را اول مجلسی اول، مجلسی ثانی، فیض، سید نعمت الله جزائری زدند. و مهم‌تر از همه این‌ها صاحب حدائق است. صاحب حدائق بودند که فضای فقه را برگردادند. سه چیز عجیب و غریب در حدائق بود. اهل فن هم می‌گویند این‌ها متواتر نیست و … . درحالی‌که اهل فن کجا گفتند این‌ها متواتر نیست. سبع صغری و کبری و عشر فضاهایی روشن است.

 

والحمد لله رب العالمین