نتایج جستجو

برای مقابل این معنا رساله‌هایی نوشته شده. در این‌که شواهدی بیاورند تا نشان بدهند مقرین اجتهاد می‌کردند. خب قبلاً هم عرض کردم که باید بررسی کنیم. شواهدی دارند. باید تک‌تک آن‌ها را بررسی کنیم. ولی فعلاً فضای اقراء این بوده. این‌که حالا یک مورد نشان بدهیم که اج...

اگر مرجع ضمیر در «یرفعه» تاب این را داشت که طوری قرار بگیرد که «فی علم الله» هر طور باشد؛ اگر انعطاف این را داشته باشد که سه مرجع داشته باشد، می‌بینیم که ما می‌توانیم در لفظ آن را تغییر بدهیم، به‌نحوی‌که انعطاف از بین برود. آن چه را که الآن می‌خواهم عرض کنم ...

دیروز آقا فرمایشی داشتند که علوم قرآنی هست یا نیست؟ ببینید علوم قرآنی‌ای که من عرض می‌کنم یعنی کسی که متمحض در علوم قرآنی است. بخشی از علوم قرآنی هست که نزدیک فقه است. یعنی می‌گویند چطور تلاوت بکنید، آداب تلاوت چیست، وقف و ابتدا کجاست، این‌ها هم علوم قرآنی ا...

دیروز فایلی را دیدم؛ مقاله‌ای بود؛ ظاهراً مجله‌ای هست به نام پژوهش های تطبیقی در تفسیر؛ چهار پنج سال هم هست که آمده. دو فصل در سال بیرون می‌آید که در سال چهار نشریه از می‌آید. یا دو تا می‌آید. مثلاً بهار و تابستان با هم. نمی‌دانم. این مقاله در آن فایلش موجود...

قبل از این‌که بحث سندی حدیث را عرض کنم؛ فایده این بحث‌ها چیست. ایام شهادت امام جواد علیه‌السلام به مجلس روضه رفته بودم. از روضه بیرون آمدم، در ماشین که برمی‌گشتیم آقایی تشریف داشتند. گفتند من در منبر آقایی حاضر بودم. خودشان تعریف کردند. اسم هم بردند. گفتند د...

آیه می فرماید: «وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلى‏ مُكْثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزيلا[1]». «مکث» یکی از چیزهایی است که بعداً باید بگوییم. خیلی جالب است. می‌گویند دلیل این‌که قرائات به سماع بوده -نه به قیاس- همین «مکث» هست. در لغت عرب هر سه ...

صاحب مفتاح الکرامه برای مسأله مشهور و در تأیید سبعة احرف و تواتر قرائات دو روایت آورده‌اند. من عرض کردم در کتب شیعه تعبیر سبعة احرف در چهار روایت ذکر شده است. در بصائر «تفسیر القرآن علی سبعة احرف» دارد، در خصال دو تعبیر «ان تقرأ علی سبعة احرف» و دیگری «نزل ا...

«و قال الشیخ فی «التبیان»: إنّ المعروف من مذهب الإمامیة و التطلّع فی أخبارهم و روایاتهم أنّ القرآن نزل بحرف واحد علی نبیّ واحد غیر أنّهم أجمعوا علی جواز القراءة بما یتداوله القرّاء و أنّ الإنسان مخیّر بأیّ قراءة شاء قرأ و کرهوا تجرید قراءة بعینها، انتهی»؛ به...

ما این «عندنا» را اصلاً ندیده بودیم. «و هذا الخبر عندنا و ان کان خبرا واحدا لایجب العمل به»؛ چون خبر واحد است، مثل شیخ الطائفه روی آن وقت صرف نمی‌کنیم تا حتماً‌ آن را یک جوری معنا کنیم. خبر واحد است. ولی خب همین خبر واحد نزد ما خبر واحد هست. معنای آن چیست؟ ن...

شاگرد: نسبت به کلام شیخ طوسی نمی‌توان به این صورت گفت که همه این مواردی‌که فرمودید در نهایت به این صورت جمع می‌شود که «نزل من عند واحد» یعنی آن چه که اصل است و از ملک وحی آمده یکی است اما اجازه داده‌اند؛ «ما روی عن ائمة القرائات» هم از باب اجازه بوده. یعنی «...

به عبارت مجمع برگردیم. «وقال الشيخ السعيد أبو جعفر الطوسي، قدس الله روحه: هذا الوجه أصلح»؛ نمی‌دانم عرض من جا می‌گیرد یا نه. من کاری به «عندنا» ندارم. من به تعلیل آن کار دارم. چرا از سائر وجوه اصلح است. «لما روي عنهم عليه السلام»؛ این تعلیل بسیار مهم است. در...

شاگرد: حقائق التاویل. استاد: بله، حقائق التاویل فی متشابه التنزیل. تفسیر سید رضی بود. چقدر هم به‌خوبی ایشان فن قرائت را از اساتیدشان ذکر کرده بودند. پس این‌که شیخ می‌گویند کار اصحاب ما با این قرائات بود، روشن است. خب حالا ما چه می‌خواهیم بگوییم؟ می‌خواهیم ب...

شاگرد: روی کلمه «غیر» باید تأمل کرد. شیخ فرمودند «نزل بحرف واحد علی نبی واحد غیر انهم اجمعوا»، ایشان چه فهمی داشتند که نفرمودند «بانهم اجمعوا». شاید اگر واو بود با مباحثی که شما می‌خواهید بفرمایید خیلی ملائم بود. استاد: بله، درست است. فرمایش درستی است. مکرر...

صفحه چهارم بودیم. فرمودند: «و کلام هذین الإمامین قد یعطی أنّ التواتر إنّما هو لأربابها[۱]». کلام این دو امام –شیخ الطائفه و امین الاسلام طبرسی- می‌رساند که تواتر الی رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله ثابت نیست. بلکه تواتر تنها به همین صاحبین قراء سبعه است. روزهای...

ذیل فرمایش مرحوم آسید جواد عاملی بودیم. فرمودند: «و کلام هذین الإمامین قد یعطی أنّ التواتر إنّما هو لأربابها[۱]»؛ یعنی ارباب قرائات؛ عاصم و نافع و… . عرض کردم فضایی که ایشان این عبارت را نوشته اند فضایی بوده که از نظر علمی بسیار سنگین بوده. لذا ایشان در آن ف...

«إلا أنهم اختاروا»؛ همین‌طور که می‌خوانیم می‌گوییم اختیار کردند اما وقتی در فضای قرائات وارد می‌شویم اختیار یک ریشه پانصد ساله تا زمان ایشان داشته. مثلاً نافع در قرن دوم می‌گوید «الّفت هذا»، «اختار»، «مختار»؛ این‌ها مفصل ریشه دارد. کلمه اختیار در فضای قرائات...

در آن جا من عبارات را دسته‌بندی می‌کنم. این خیلی مهم است. یعنی در عبارات شیخ الطائفه عبارت «کله حق و کله صواب» دلالت قوی‌ای دارد اما مثل قوت دلالت عبارت شهید ثانی «کل مما نزل به الروح الامین» نیست. نظیر همین «کله صواب» روایاتی بود که در این مباحثه مکرر تکرار...

شاگرد: فرمودید ما در مقابل عامه که می‌گویند شیعه قائل به تحریف است… . استاد: این هم یکی دیگر است. آقا مقاله آن را هم نوشته اند. تعدد قرائات مهم‌ترین عامل برای صیانت قرآن از تحریف. یعنی شما کل فصل الخطاب مرحوم نوری را ببینید. مبنای این کتاب این است که واحد ا...

ما در اینجا دو بحث داریم. یکی این‌که آیا قرآن باید متواتر باشد یا نه؟ یکی این‌که چه قرائتی مجاز است و چه قرائتی مجاز نیست. دو بحث خیلی خوب. دیدم عده‌ای می‌گویند اول کسی که تواتر را در قرائات مطرح کرده فخر رازی است. اصلاً قبل از فخر رازی کسی نمی گفته که قرآن ...

مرحوم شیخ مفید جلوتر از همه هستند، من کلام ایشان را می‌آورم. یکی از چیزهایی که در مراسلات مرحوم مفید هست، مراسله المسائل السَرَویه است. سرویه هم گفته‌اند. سرو به کجا نسبت داده می‌شود، نمی‌دانم. ولی با توضیحاتی که محقق کتاب در مقدمه فرموده‌اند سَرَویه مناسب‌ت...