رفتن به محتوای اصلی

[هفتاد و چهار]

فواتح السور، منها يستخرج القرآن، الم ذلِكَ الْكِتابُ، منها استخرجت البقرة، و الم اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ، منها استخرجت آل عمران.

أحسنت! واقعا که گل عبارات را انتخاب کردید!

ترجمه:
آنچه از حروف مقطعه، ابتدای سوره‌ها قرار میگیرد، قرآن کریم از آنها به دست میآید، (مثلا) الم که سه حرف مقطع است که قبل از ذلک الکتاب در ابتدای سوره بقره آمده است، سوره بقره از آن استخراج میشود، و نیز الم که سه حرف مقطع است که قبل از اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ در ابتدای سوره آل‌عمران آمده است، سوره آل‌عمران از آن به دست میآید.

توضیح:
این کلام را طبری در تفسیرش از یکی از اصحاب خاص امیرالمؤمنین نقل میکند (سعید بن علاقه ابوفاخته)، و عجیب است با اینکه یکی از بهترین نظریه‌ها در تفسیر حروف مقطعه است، هنوز در هیچ تفسیری این قول به عنوان تبیینی راهبردی در حروف مقطعه نیامده است، بعض تفاسیر متجاوز از ۲۰ قول آورده‌اند اما این را نیاوردند، ولی همین مفسرین به تبع طبری قول او را در ذیل آیه محکم و متشابه آورده‌اند! چون قول متین ابوفاخته دو جهت داشته، یکی مربوط به حروف مقطعه بوده و دیگری مربوط به ام الکتاب که محکمات قرآن هستند در مقابل متشابهات (منه آیات محکمات هنّ امّ الکتاب و اخر متشابهات) ، و ابوفاخته میگوید: این حروف مقطعه فقط محکمات قرآن و ام الکتاب هستند، و غیر آنها همه متشابهات است، و متشابهات به منزله سل های جدول هستند که با وقوف بر محکمات میتوان آنها را مقدار دهی مناسب کرد، و به نظرم توضیح بیشتر را در بعض پستهای قبلی دادم.