صفحاتی که اخیرا روزآمد شده‌اند
ج) وجود معنای حرکت در ماده «ضلّ» با تکیه بر معنای امتداد در «لام»
آیا در «ضلّ» یک سیری هست یا نیست؟ ببینید خود ایشان می‌گوید «لام» به‌معنای امتداد و ارسال است. پ...
تفاوت تعبیر معنای محوری در معجم اشتقاقی با مبنای روح معنا
استاد: این نکته را عرض کنم که آقای حسن جبل، در معجم می‌گویند: «المعنی المحوری». در کتب معارف ما...
نقد دیدگاه حسن جبل درباره‌ی معنای ضلّ
گمان بنده این است که «ضلّ»، معنایی که ایشان گفته را ندارد. یکی از چیزهای خوبی هم که این معجم دا...
ب) تبیین تعبیر «الفصل المعجمی» در بیان حسن جبل
در قسمت «الفصل» می‌خواهد، بگوید دو حرف ترکیب شده است. مقصود او از فصل، جدا شدن نیست. مقصود از ف...
الف) الضاد تعبر عن کثافة و اللام عن امتداد
خلاصه‌ی دیدگاه آقای حسن جبل در ماده‌ی «ضلّ» را عرض می‌کنم. «ضلّت العقول». «ضلال» به چه معنا اس...
بررسی شیوه‌ی کاری آقای حسن جبل در کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل
اولاً: از جهتی شیوه‌ی کار آقای حسن جبل با ابن فارس فرق دارد. خودش هم می‌گوید که ابن فارس می‌گوی...
معرفی کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل
همین‌طور بود تا هفته‌ی قبل که آقا [یکی از حاضران] در کتابخانه‌ی فیضیه، به کتابی برخورد می‌کنند ...
کتاب دراسات فی فقه اللغة تالیف صبحی صالح
ما هم همین‌جا، کتاب صبحی صالح را مباحثه کردیم. نزدیک شصت-هفتاد سال است که نوشته شده است؛ «دراسا...
تثبیت ماده‌ی سه حرفی، نقص کار ابن‌جنی در اشتقاق کبیر
فردای همان جلسه، یکی دیگر از آقایان فرمودند: ابن‌جنی، در خصائص، همین کار را می‌کند. گفتم عجب! ا...
کتاب المقاییس و وجه امتیاز آن نسبت به برخی کتاب‌های دیگر
خب، حضرت علیه السلام، ضلالت را به عقول نسبت داده‌اند: «قد ضلت العقول». اصل ضلالت چیست؟؛ ضلّ به...
بررسی لغوی واژه‌ی «تیار»
ذیل صفحه‌ی هفتاد بودیم. حضرت علیه السلام فرمودند: «قد ضلت العقول في أمواج تيار إدراكه، وتحير...
شدت شباهت در حرف «حاء» نسبت به «هاء» در ماده‌ی «شبح» و «شبه»
اما اگر همین هاء به حاء تبدیل شود؛ حاء حطی، حرف حلق است. با شدت اداء می‌شود و با معنای شدیدتر ت...
واژگان «مضارعة»، «شبح» و «عادل» از دیدگاه فقه اللغة
استاد: بنده «مضارعة» را بگویم. «ضرع» پستانی است که گاو و شتر دارد، دو طرف دارد. حالا یا چهار تا...
سه مؤلفه‌ی «عادل، معادل و ما عُدل به» در کلمه‌ی «عادل»
«ليس بجنس فتعادله الأجناس»؛ کلمه‌ی معادله، در جاهای مختلف به کار رفته است. لغت زیبایی است که هم...
«تعرفه وتعلم علمه وتعرف نفسك به»
شاگرد: در تعابیر اهل البیت علیهم‌السلام تعبیر «جعل» هست؛ یعنی «جعل المشمشة مشمشة». استاد: بله؛...
تنافی فقره‌ی «بتجهیره الجواهر» با قاعده‌ی «ذاتی الشیء لایعلل»
خُب، اشکال کلاسی چیست؟؛ مکان که اصلاً وجودی ندارد تا مسبوق به چیزی باشد. خود مکان، تابع چیزهای ...
ادبیات خاص اهل البیت علیهم السلام در سبقت ذات الهی بر همه‌ی امور
این ادبیات اهل البیت علیهم‌السلام است. باید این‌ها در فضای طلبگی تکرار شود تا از مظلومیت بیرون ...
نفی نظام معرفتی حکمی فلسفی از ذات الهی در سه فقره خطبه
لذا اگر برگردیم و «لیس جنس» را به‌معنای خود جنس بگیریم و برای کلام حضرت علیه السلام، هیچ تقدیری...
انعکاس ثلث مصادر بحارالانوار در بحار
آدرس «خلق الماهیة» هم در کتاب روضة الواعظین، جلد اول، صفحه‌ی سی و هفتم بود. حضرت علیه السلام فر...
ظهور مسبوق به سابقه و عدم آن، تفاوت ماده‌ی «بدأ» و «بدع»
در همین مباحثه بود که فرق «بدع» با «بدأ» را گفتم؟ اشتقاق کبیر «بدع» و «بدأ». «بدأ» یک جور ظهور ...